مقایسه دو جنگ افزار کلیدی ایران و اسرائیل / جی‌۱۰ برتر است یا اف‌۱۶؟

به گزارش تیکاگو به نقل از اقتصاد آنلاین

به گزارش اقتصادآنلاین، جی‌۱۰ ایران در برابر اف‌۱۶ اسرائیل؛ کدام یک برتر است؟ شبکه الجزیره به‌تازگی گزارش کرده که تهران در حال «تلاش» برای تقویت نیروی هوایی ایران است و سه گزینه به‌عنوان انتخاب‌های محتمل مطرح شده‌اند: میگ-۲۹ در نسخه‌های به‌روزتر، جنگنده چینی Chengdu J-10C و جنگنده روسی Su-35. در این میان، J-10C به‌دلیل توازن میان قیمت، فناوری و دسترس‌پذیری، بیش از دیگر گزینه‌ها مورد توجه تحلیلگران قرار گرفته است.
شبکه الجزیره به‌تازگی گزارش کرده که تهران در حال «تلاش» برای تقویت نیروی هوایی ایران است و نام سه مدل را به‌عنوان گزینه‌های محتمل مطرح کرده: میگ-۲۹ (نسخهٔ جدید احتمالی MiG-29M) از روسیه، Chengdu J-10C از چین و Sukhoi Su-35 روسی.

الجزیره می‌نویسد این خریدها در چارچوب تقویت توان مقابله با زرادخانه‌ی هوایی اسرائیل مطرح شده است. هم‌زمان رسانه‌ها دربارهٔ زمان‌بندی و اینکه چه مدل‌هایی واقعاً تحویل شده یا خواهند شد اختلاف گزارش دارند؛ برخی منابع می‌گویند محموله‌های MiG-29 رسیده و Su-35 نیز در دستور کار است، اما تحویل Su-35 هنوز از سوی مسکو به‌طور رسمی تائید نشده است.

در حمله اخیر اسرائیل به ایران، تنها حدود ۴۰ درصد از عملیات به‌طور مستقیم توسط جنگنده‌های سرنشین‌دار انجام شد و ۶۰ درصد دیگر به پهپادها و مهمات هوشمند اختصاص داشت. در همان سهم ۴۰ درصدی نیز، نقش F-16های اسرائیلی پررنگ‌ ارزیابی شد؛ جنگنده‌ای که ستون فقرات نیروی هوایی اسرائیل در مأموریت‌های تهاجمی محسوب می‌شود.

جنگنده‌های اف ۳۵ به دلیل مشکل مخازن سوخت کمترین عملیات را انجام داده‌اند. پس احتمالا خریدهای ایران بیشتر روی نقاط قوت اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه خواهد بود.

استفاده اف ۳۵ از مخازن سوخت برای حمله به ایران، برتری اصلی آنها در زمینه رادارگریزی را از بین می‌برد و مشکلات ذاتی آنها مانند قدرت مانور کمتر نسبت به اف ۱۵ و اف ۱۶  را نمایان می‌کند.

رادار و آگاهی میدان نبرد

J-10C به رادار AESA چینی (KLJ-7A) مجهز است که توان کشف هم‌زمان چند هدف، مقاومت بهتر در برابر اخلال الکترونیکی و درگیری فراتر از دید بصری را فراهم می‌کند. این رادار برای هدایت موشک‌های دوربرد طراحی شده و نقطه قوت اصلی J-10C در نبردهای BVR است.
F-16های اسرائیلی (به‌ویژه نسخه‌های به‌روز) از رادارهای AESA پیشرفته با یکپارچگی عمیق در شبکه فرماندهی، هشدار زودهنگام و جنگ الکترونیک بهره می‌برند. برتری مهم F-16 در این بخش، پیوند داده‌ای بالغ و تجربه عملیاتی طولانی است که آگاهی محیطی خلبان را افزایش می‌دهد.

ویژگی
J-10C (چین / ایران)
F-16 اسرائیلی

نوع رادار
AESA
AESA

نام رادار
KLJ-7A (یا نسخه پیشرفته‌تر چینی)
AN/APG-83 SABR یا نسخه‌های بومی ارتقایافته

نسل رادار
نسل جدید (دیجیتال کامل)
نسل جدید با بلوغ عملیاتی بالا

برد کشف هدف هوایی
حدود ۱۷۰–۲۰۰ کیلومتر (هدف جنگنده)
حدود ۱۶۰–۱۸۰ کیلومتر (هدف جنگنده)

درگیری هم‌زمان
رهگیری و درگیری با چند هدف
رهگیری و درگیری هم‌زمان چندهدفه

نبرد فراتر از دید (BVR)
بسیار قوی، بهینه برای PL-15
بسیار قوی، بهینه برای AIM-120

مقاومت در جنگ الکترونیک
بالا
بسیار بالا

یکپارچگی شبکه‌ای
متوسط تا خوب
بسیار پیشرفته

هدایت موشک
راداری فعال، پشتیبانی قوی از PL-15
راداری فعال، هماهنگی کامل با AMRAAM

توان نقشه‌برداری زمینی
خوب
عالی (SAR پیشرفته)

تجربه عملیاتی
محدود
بسیار گسترده و رزمی

اگر صرفاً اعداد فنی را در نظر بگیریم، رادار J-10C کاملاً مدرن و خطرناک است؛
اما در میدان نبرد واقعی، برتری اطلاعاتی و شبکه‌محور F-16 اسرائیلی می‌تواند تأثیر تعیین‌کننده‌تری نسبت به برد خام رادار داشته باشد.

نبرد دوربرد (BVR)

برتری J-10C: موشک PL-15 با برد بلند و هدایت راداری فعال، دست J-10C را برای شلیک زودهنگام باز می‌گذارد و می‌تواند تهدیدی جدی در درگیری‌های فراتر از دید باشد؛ به‌ویژه اگر با پشتیبانی راداری و تاکتیک‌های مناسب به‌کار رود.
برتری F-16: هرچند برد موشک‌های استاندارد F-16 ممکن است در برخی سناریوها کمتر از PL-15 ارزیابی شود، اما دقت، قابلیت اطمینان، هماهنگی شبکه‌ای و جنگ الکترونیک قوی‌تر می‌تواند این اختلاف را جبران کرده و شانس اصابت را بالا ببرد.

تجربه عملیاتی J-10C در جنگ هند و پاکستان

درگیری هوایی ماهِ مه ۲۰۲۵ میان نیروی هوایی هند و پاکستان در منطقه کشمیر، شاهد استفاده عملیاتی جنگنده J-10C چین توسط نیروی هوایی پاکستان بود. در این نبرد گسترده، که بیش از ۱۲۵ جنگنده در فاصله بیش از ۱۰۰ کیلومتری مرز به تبادل آتش موشک‌های دوربرد پرداختند، J-10C با استفاده از موشک‌های پیشرفته PL-15E توانست نقش کلیدی ایفا کند و چندین جنگنده پیشرفته هندی از جمله سه فروند رافال و یک میگ-۲۹ را سرنگون کند. این موفقیت‌ها نخستین پیروزی‌های عملیاتی J-10C را به‌عنوان یک جنگنده چندمنظوره نسل ۴.۵ ثبت کرد.

جنگنده‌های رافال هند تلفات سنگینی را متحمل شدند و ضعف تاکتیکی در مقابله با تهدیدات دوربرد جنگنده‌های J-10C به وضوح آشکار شد. همچنین، سوخو-۳۰MKI و میگ-۲۹ هند نیز در درگیری‌ها آسیب دیدند، که نشان‌دهنده‌ی چالش‌های جدی نیروی هوایی هند در مقابله با فناوری‌های جدید پاکستان بود.

جنگنده‌های رافال نسبت به اف ۱۶ جنگنده مدرن‌تری محسوب می‌شود.

نبرد نزدیک (WVR)

J-10C: طراحی کانارد-دلتا مانورپذیری بالایی در سرعت‌های پایین ایجاد می‌کند و در داگ‌فایت می‌تواند زاویه‌گیری‌های تهاجمی مناسبی داشته باشد.
F-16: چابکی اثبات‌شده، دید مناسب کابین، کلاه‌خودهای نشانه‌روی پیشرفته و موشک‌های نزدیک‌زن دقیق، F-16 را در نبرد نزدیک به جنگنده‌ای بسیار خطرناک تبدیل می‌کند. تجربه رزمی گسترده خلبانان نیز مزیت تعیین‌کننده است.

جدول احتمال پیروزی در نبرد هوایی

سناریوی نبرد
J-10C
F-16
توضیح بی‌طرف

نبرد دوربرد (BVR)
۵۵٪
۴۵٪
برتری نسبی J-10C به‌دلیل موشک PL-15 و طراحی رادارمحور؛ اختلاف کم و شکننده

نبرد نزدیک (WVR / داگ‌فایت)
۴۵٪
۵۵٪
چابکی و سامانه‌های دید و نشانه‌روی F-16 اندکی دست بالا دارد

نبرد تک‌به‌تک بدون پشتیبانی
۵۰٪
۵۰٪
توازن کلی؛ هیچ‌کدام برتری قاطع ندارند

نبرد در محیط اخلال الکترونیک
۴۸٪
۵۲٪
بلوغ سامانه‌های مقابله الکترونیک F-16 کمی مؤثرتر است

نبرد با کشف هم‌زمان
۵۲٪
۴۸٪
J-10C در شلیک اول شانس اندکی بیشتر دارد

نبرد فرسایشی کوتاه
۵۰٪
۵۰٪
نتیجه به تصمیم لحظه‌ای خلبان وابسته می‌شود

دو شمشیر

در یک رویارویی فرضی، J-10C با تکیه بر رادار AESA و موشک PL-15 در نبرد دوربرد مزیت نسبی دارد، اما F-16 اسرائیلی با شبکه اطلاعاتی قوی، جنگ الکترونیک پیشرفته و برتری در نبرد نزدیک می‌تواند موازنه را به نفع خود تغییر دهد.

پیوستن جی ۱۰ به تعداد کافی می‌تواند ریسک حمله هوایی اسرائیل را بسیار کاهش دهد چرا که احتمال شکست یا تلفات بالا اینبار برای نیروی هوایی اسرائیل وجود دارد.

با وجود برخی اخبار از پیوستن حداقل ۱۰ جی ده به نیروی هوایی ایران و احتمال پیوستن ۴۰ فروند در آینده، و آموزش خلبان های ایرانی در چین و پاکستان برای این جنگنده، تمامی این اخبار و اطلاعات در حد شایعه و اخبار تایید نشده باقی خواهد ماند تا زمانی که واقعا این جنگنده در آسمان و فرودگاه های ایران دیده شود.

منبع