جاهای دیدنی ارومیه؛ جاذبهها و مکانهای دیدنی + عکس و آدرس
به گزارش تیکاگو به نقل از کجارو
ارومیه شهری است که طبیعت، تاریخ و فرهنگ در آن به شکلی زیبا در کنار هم قرار گرفتهاند. از جلوههای کمنظیر دریاچه ارومیه گرفته تا کلیساهای تاریخی، بازارهای قدیمی و جاذبههای طبیعی اطراف شهر، این مقصد تنوعی فراتر از انتظار پیش روی گردشگران میگذارد. ارومیه مرکز استان آذربایجان غربی است و در گذشته با نام «رضائیه» شناخته میشد. از القاب این شهر میتوان به پاریس ایران، شهر آب، دارالنشاط و شهر ادیان، مذاهب و اقوام اشاره کرد. برای اینکه با مهمترین جاهای دیدنی ارومیه آشنا شوید و برنامهای دقیق برای سفر خود داشته باشید، ادامه این مقاله را از دست ندهید.
مکانهای دیدنی تاریخی ارومیه
ساختمان شهرداری
آدرس: استان آذربایجان غربی، ارومیه، میدان انقلاب (ایالت) (مشاهده روی نقشه)ساعت بازدید: ۸ تا ۱۷هزینه بازدید (سال ۱۴۰۴): ۱۵,۰۰۰ تومان
ساختمان شهرداری ارومیه که با نام عمارت شهربانی نیز شناخته میشود، در ضلع شمالی میدان انقلاب (ایالت قدیم) قرار دارد و قدمت آن به دوره پهلوی اول میرسد. این بنا که امروزه از دیدنی های ارومیه به شمار میرود، در سال ۱۳۱۰ شمسی توسط «ملا اوستا»، از چیره دستترین معمارهای زمان ساخته شد. پلان کلی این ساختمان، مانند ساختمان شهرداری تبریز به شکل عقابی با بالهای باز است.
عکاس: mohammadreza foroutan / ویکی مدیا
ساختمان شهرداری در دو طبقه ساخته شده و در معماری آن اصل تقارن کاملا رعایت شده است. در ۳۰ شهریور سال ۱۳۲۰ شمسی، در حمله متفقین به ایران، ارتش روسیه اطراف این بنا را بمباران کرد که در این حمله قسمتی از نمای جنوبی آن تخریب شد؛ تا اینکه بعدها توسط دو نفر به نامهای «اوستا مهبور» و یک استادکار ارمنی مرمت شد. این بنا امروزه بهعنوان موزه مردم شناسی ارومیه پذیرای بازدیدکنندگان است.
آدرس: استان آذربایجان غربی، ارومیه، میدان جانبازان (بازارباش)، خیابان جانبازان، جانبازان ششم (مشاهده روی نقشه)ساعت بازدید: ۸ تا ۱۴هزینه بازدید (سال ۱۴۰۴): ۱۵,۰۰۰ تومان
برج سه گنبد در جنوب شرقی ارومیه، بین خیابانهای جانبازان و راهنمایی قرار دارد. این بنا در سال ۵۸۰ هجری قمری و در دوره سلجوقیان ساخته شده است. برخی ادعا میکنند این بنا در دوره ساسانی به عنوان آتشکده ساخته شد،ه است؛ اما هیچ سند معتبری برای اثبات آن وجود ندارد. در داخل این بنا سه کتیبه به خط کوفی وجود دارد که از سنگ تراشیدهاند و در پایان کتیبه تاریخ محرم ۵۸۰ هجری قمری ثبت شده است. طبق این کتیبه، بنا به دستور یکی از حاکمان سلجوقی به نام «شیث قاطه المظفری» ساخته شده و از نظر معماری، شبیه مقابر مراغه و سایر مقبرههایی است که در قرن ششم هجری در دوره سلجوقیان ساخته شدهاند.
برج سه گنبد به شکل استوانهای ساخته شده و قطر آن پنج متر و ارتفاعش نیز ۱۳ متر است. این بنا دو طبقه است و در هر سوی آن دریچه وجود دارد. طبقه اول را سردابه مینامند که پوششی قوسدار دارد و توسط آن از طبقه دوم جدا میشود. این بنا در ۱۵ آذر ۱۳۱۴ شمسی، با شماره ۲۴۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و اکنون از محبوبترین مکان های دیدنی ارومیه محسوب میشود.
مسجد جامع ارومیه
آدرس: استان آذربایجان غربی، ارومیه، میدان ولایت فقیه، خیابان شهید منتظری، کوچه اقبال (مشاهده روی نقشه)
مسجد جامع یکی از آثار تاریخی و جاذبه های ارومیه است که در خیابان اقبال قرار دارد. این مسجد در میان بازار قدیمی شهر واقع شده و یکی از ارکان اصلی بافت قدیمی شهر است. برخی معتقد هستند این بنا ابتدا آتشکده بود و بعد از تسلط مسلمانان بر ایران، ویران و سپس در قرن هفتم هجری قمری بر روی آن مسجدی ساخته شد. سبک تزیینات، گچبریها، ستونبندیها و طاقهای مسجد شبیه سبک معماری سلجوقیان است.
تاریخ تجدید بنای مسجد جامع ارومیه معلوم نیست؛ اما محراب آن در تاریخ ۶۷۶ هجری قمری ساخته شده است. این مسجد به همراه سایر اجزای بافت قدیمی شهر به ویژه بازار و راستههای آن بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. مسجد جامع ارومیه در ۱۵ آذر سال ۱۳۱۴ شمسی با شماره ۲۴۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
کلیسای ننه مریم
آدرس: استان آذربایجان غربی، ارومیه، میدان انقلاب، خیابان کاشانی، خیابان کشتگر (دانش)، کوچه کلیسا (مشاهده روی نقشه)ساعت بازدید: ۱۰ تا ۱۸
کلیسای ننه مریم طبق برخی روایات، دومین کلیسای بزرگ جهان، بعد از کلیسای بیت لحم فلسطین است
کلیسای ننه مریم که با نامهای کلیسای حضرت مریم، مارت مریم و شرق آشور نیز شناخته میشود، یکی از قدیمیترین کلیساهای ایران و جهان است که طبق برخی روایات، دومین کلیسای بزرگ جهان، بعد از کلیسای بیت لحم فلسطین است. این کلیسا در سال ۳۲ میلادی ساخته شده و در قرون گذشته، محل دفن اموات بوده است. گفته میشود این بنا قبلا آتشکده و یکی از معابد مشهور زرتشتیان بود. هنگام تولد حضرت مسیح، موبدان زرتشتی ساکن این معبد، ستاره درخشان در حال حرکتی را میبینند که به سوی شرق میرود و آن را نشانهای از تولد منجی میدانند و به سمت اورشلیم میروند. آنها پس از بازگشت به ارومیه، این آتشکده را به کلیسا تبدیل میکند و به تبلیغ آیین مسیح میپردازند. نمای فعلی این کلیسا به دوره ساسانی بازمیگردد.
اگر از کلیسای ننه مریم دیدن کنید، خواهید دید که نمای داخلی کلیسا شبیه آنچه که در ذهن خود مجسم میکنید و مانند کلیساهای دیگر نیست؛ کلیسای ننهمریم با قالیهای دستبافت مفروش شده، سقف آن کوتاه است و دالانهای تو در تو و محرابی در گوشهای از آن قرار دارند. عکس عیسی مسیح که کشیش هنگام اجرای مراسمات در جلوی آن میایستد از دیگر بخشهای دیدنی این کلیسا است.
بازار تاریخی ارومیه
آدرس: استان آذربایجان غربی، ارومیه، میدان ولایت فقیه، ابتدای خیابان امام خمینی (مشاهده روی نقشه)ساعت بازدید: شنبه تا پنجشنبه از ۹ تا ۲۰
بازار تاریخی ارومیه در بافت تاریخی و قدیمی شهر قرار دارد و از مکان های گردشگری ارومیه به شمار میرود. این بازار در دوره حکومت صفویان ساخته شده و تا به امروز خون در رگهای آن جاری است و داد و ستد و تجارت در آن رونق دارد. این بازار طاقها، چشمهها و گنبدهای مختلفی دارد و دارای تیمچهها، حمامها، سراها و مساجد زیادی است که در دوره زندیه و قاجار ساخته شدهاند.
در بازار تاریخی ارومیه کنیسهای هم برای یهودیان این منطقه وجود دارد. این بازار درها و دروازههای متعددی دارد که رفت و آمد را برای جمعیت کردم آسان کرده است. راستههای مسگران، چاقوسازان، زرگران، فرشفروشان، بذر فروشان، بلور فروشان، کفاشان و عطاران از پررونقترین راستههای بازار ارومیه هستند. بازار قدیمی ارومیه در سال ۱۳۶۲ شمسی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بازار دوشابچی خانا
آدرس: استان آذربایجان غربی، ارومیه، میدان ولایت فقیه، ابتدای خیابان امام خمینی، بازار تاریخی ارومیه (مشاهده روی نقشه)ساعت بازدید: شنبه تا پنجشنبه از ۹ تا ۲۰
بازار دوشابچی خانا یا بازار شیرهفروشان ارومیه در خیابان امام خمینی این شهر و کنار بازار تاریخی ارومیه قرار دارد. قدمت این بازار به دوره صفویه میرسد و حدود ۷۰ مغازه در دو طرف آن صف بستهاند. دوشابچی خانا یکی از محلههای قدیمی ارومیه است که از گذشته محل تهیه، فرآوری و فروش لوازم مربوط به دوشاب در این شهر است. در این محله و بازار، دوشاب یا همان شیره انگور تهیه و تولید میشود. این بازار نیز با شماره ۳۱۳۶۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و از دیدنی های ارومیه است.
عکاس: نامشخص / balad.ir
آدرس: استان آذربایجان غربی، ارومیه، بلوار عطایی (شمال به جنوب)، نرسیده به تقاطع خیابان امام خمینی، کوچه شیشهگر خانه (امیرنظمی ) (مشاهده روی نقشه)
مدرسه هدایت یکی از مدارس قدیمی ارومیه است که در دوره قاجار ساخته شد. این مدرسه در حاشیه خیابان امام و در کوچه امیرنظمی قرار دارد. ساختمان مدرسه قبلا خانه یکی از بزرگان ایل قاجار بود و در سال ۱۳۴۷ شمسی، توسط مالک جدید تغییر کاربری داده شد. در این مدرسه کتیبههایی وجود داشت که متاسفانه امروزه تخریب شدهاند؛ به همین دلیل تاریخ دقیق ساخت و اسم معمار بنا مشخص نیست.
ضلع جنوبی حیاط مدرسه هدایت، مهمترین و باارزشترین بخش مدرسه است. حیاط مدرسه چهارگوش است و دیوارکشی آجری و پایههای سنگی و آجری دارد. طاقنماهای این بنا با آجر لعابدار فیروزهای تزئین شده است. مدرسه هدایت در ۱۵ دی ماه ۱۳۷۵ شمسی با شماره ۱۸۳۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و به یکی از مکان های دیدنی ارومیه تبدیل شد.
آدرس: استان آذربایجان غربی، ارومیه، خیابان امام خمینی، ابتدای خیابان خیام شمالی (مشاهده روی نقشه)
مدرسه ۲۲ بهمن ارومیه در تقاطع خیابان امام و خیام شمالی قرار دارد و یکی از مدارس تاریخی شهر محسوب میشود. مدرسه ۲۲ بهمن در اوایل دوره پهلوی، یعنی حدود ۱۰۰ سال قبل ساخته شده است و حدود ۵,۱۰۰ متر زیربنا دارد. این مدرسه در هفتم اسفند ۱۳۸۵ شمسی با شماره ۱۷۷۲۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
عکاس: Mehdi Akbari / گوگل مپ
یخچال دوقوز پله (یخچال ۹ پله)
آدرس: استان آذربایجان غربی، ارومیه، حدفاصل میدان ۹ پله و میدان همافر (مشاهده روی نقشه)ساعت کاری: ۱۲ تا ۲۴
دوقوز کلمهای ترکی و به معنی «عدد ۹» است
یخچال دوقوز پله در خیابان مفتح ارومیه و در محلهای به همین نام قرار دارد. این بنا را میتوان یکی از بهترین جاذبه های ارومیه نامید. دوقوز کلمهای ترکی و به معنی «عدد ۹» است و به همین خاطر در برخی موارد آن را یخچال ۹ پله نیز میخوانند.
عکاس: نامشخص / balad.ir
یخچال دوقوز پله در دوره قاجار ساخته شد و از آن برای نگهداری و تامین یخ مورد نیاز شهر در تابستان استفاده میشده است. مردم برای انجام بعضی از مراسمات مانند چهارشنبه سوری به دور حوضچهای که در نزدیکی یخچال بود جمع میشدند؛ اما بعد از پیشرفت و صنعتی شدن شهر ارومیه، این مکان بلا استفاده ماند. امروزه این یخچال به رستوران تغییر کاربری داده است.
دیدنی ترین مکان های ارومیه
دریاچه ارومیه
آدرس: مرکز میان استانهای آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی (مشاهده روی نقشه)فاصله تا ارومیه: ۳۰ کیلومتر (۳۰ دقیقه با خودرو)
دریاچه ارومیه زمانی بزرگترین دریاچه آبشور دنیا بود
دریاچه ارومیه در شمال غرب ایران، زمانی بزرگترین دریاچه آبشور دنیا و دومین دریاچه بعد از «دریای مرده» در خاورمیانه بود. اندازه این دریاچه به ۱۴۰ کیلومتر از شمال تا جنوب و ۸۵ کیلومتر از شرق تا غرب میرسید که مجموعا شامل وسعتی بیش از ۵,۲۰۰ کیلومتر مربع بود. در گذشته لنج سواری در این دریاچه زیبا یکی از اصلیترین تفریحات گردشگران بود و جمعهها صف طویلی را میدیدید که منتظر سوار شدن بر لنج بودند.
متاسفانه در چند سال گذشته بخشهای وسیعی از دریاچه ارومیه خشک شدهاند؛ بهگونهای که در حال حاضر (سال ۱۴۰۴) تقریبا تمام بخشهای دریاچه کاملا خشک و بدون آب هستند. اصلیترین دلیل خشک شدن دریاچه ارومیه، تغییر و انحراف مسیر آب رودخانههایی است که به دریاچه منتهی میشدند. دلایل دیگری مانند کاهش بارشها، گرمای هوا و استفاده از آبهای زیرزمینی نیز موجب این بحران شدهاند.
جاهای دیدنی اطراف ارومیه
قلعه هولاکوخان
آدرس: استان آذربایجان شرقی، شهرستان اسکو، بخش ایلخچی،جاده آق گنبد به سرای، جاده فرعی قلعه هولاکوخان (مشاهده روی نقشه)فاصله تا ارومیه: حدود ۵۵ کیلومتر (یک ساعت با خودرو)
قلعه هولاکوخان یکی از قلعههای تاریخی منطقه آذربایجان است که در شرق دریاچه ارومیه و در محدوده شهرستان اسکو استان آذربایجان شرقی قرار دارد. این قلعه در بلندیهای شرق روستای آق گنبد قرار دارد و در مسیر آن نیز آبانبارهای زیادی وجود دارند که در دل کوه، به شکل عجیبی ساخته شدهاند. در کنار این آبانبارها جویهای آبی وجود دارند که هنگام بارندگی آب را به سمت آبانبارها هدایت و آب مورد نیاز را در تمامی فصول سال تامین میکنند.
عکاس: حامد عطارشرق / گوگل مپ
دیوارههای قلعه هولاکوخان از سنگ ساخته شده است. این قلعه از نظر استحکامات و موقعیت قرارگیری شبیه قلعههای بابک، قهقهه و جوشون است. دسترسی به قلعه آسان نیست و سه طرف آن را پرتگاههای خطرناک احاطه کردهاند. این موقعیت مکانی خاص، دفاع از قلعه را برای قلعهبانان آسان میساخت.
آدرس: استان آذربایجان غربی، شهرستان ارومیه، بخش صومای برادوست، ۶ کیلومتری غرب روستای بردوک (مشاهده روی نقشه)فاصله تا ارومیه: ۷۸ کیلومتر (یک ساعت و ۳۰ دقیقه با خودرو)
یکی دیگر از جاهای دیدنی ارومیه قلعه تاریخی بردوک است که در ۶ کیلومتری غرب روستای بردوک شهرستان ارومیه قرار دارد. زیر قوس دروازه ورودی این قلعه، کتیبهای روی دو سنگ مرمر وجود دارد که قدمت قلعه بردوک را سال ۱۰۷۸ هجری قمری، همزمان با دوره صفویه ذکر میکند.
عکاس: نامشخص / aftab.club
به طور کلی قلعه بردوک شامل سه قسمت قلعه، مسجد و مقبره میشود؛ قلعه بزرگ روبهروی مسجد قرار دارد که در ارتفاعات میانه کوهستان ساخته شده است و راه دستیابی به آن شیب تندی دارد. در بخش مرکزی قلعه چند بنای دیگر وجود دارد که با سنگهای چهارگوش و ملات شن و آهک ساخته شدهاند و فقط یکی از آنها سالم مانده و به نظر میرسد که از آن به عنوان آبانبار استفاده میشده است.
کلیسای مارسرگیز (مارگورگیز)
آدرس: استان آذربایجان غربی، ارومیه، میدان دفاع مقدس، بلوار شیخ شلتوت، خیابان شهید ورمزیار (کمالیه)، خیابان گلستان شرقی، کوچه شماره ۲۹ (مشاهده روی نقشه)
کلیسای مارسرگیز یا مارگورگیز در شرق ارومیه قرار دارد و از جاهای دیدنی ارومیه است. این کلیسا از نظر مذهبی بسیار ارزشمند است و عموم مسیحیان، اعم از آشوری و ارامنه، آن را به عنوان زیارتگاه میشناسند.
کلیسای مارگورگیز یکی از آثار سنگی استان آذربایجان غربی است و تمام دیوارها و سقف آن را با سنگهای نامنظم، به شکل ماهرانهای و کاملا مستحکم ساختهاند. با توجه به سبک معماری این بنا و کتب مورخان آشوری، قدمت کلیسای مار سرگیز به قبل از اسلام میرسد. گفته میشود زمانی که خسروپرویز بر رومیان پیروز شد، همسرش شیرین که مسیحی بود، دستور ساخت این کلیسا را صادر کرد.
جاهای دیدنی طبیعت ارومیه
دریاچه مارمیشو
آدرس: استان آذربایجان غربی، شهرستان ارومیه، بخش سیلوانه، دهستان ترگور، ۱۰ کیلومتری جنوب غرب روستای بانی (مشاهده روی نقشه)ساعت بازدید: جمعهها از ۸ تا ۱۴فاصله از ارومیه: ۶۲ کیلومتر (یک ساعت و ۳۰ دقیقه با خودرو)
دریاچه مارمیشو در مسیر آبهای مرزی ایران و ترکیه قرار دارد
دریاچه مارمیشو در شمال غرب ارومیه، در مسیر آبهای مرزی ایران و ترکیه قرار دارد و از جذابترین مکان های گردشگری ارومیه است. زلزله و سد کوه در مسیر آبهای مرزی باعث شکلگیری این دریاچه شده است که انواع آبزیان، مانند قزلآلا در آن رشد میکنند. این دریاچه محل مناسبی برای ماهیگیری تبدیل است و حدود پنج هکتار مساحت دارد.
متاسفانه در سالهای اخیر به علت جاری شدن سیل و پر شدن دریاچه مارمیشو با شن و ماسه سیلاب، مساحت و عمق دریاچه کمتر شده است. نام این دریاچه، از اسم «مارشیمون بنیامین»، رهبر مسیحیان آشوری، گرفته شده است. به دلیل قرارگیری دریاچه در منطقه مرزی بین ایران و ترکیه، بازدید از این مکان تنها در روزهای جمعه امکانپذیر است.
آدرس: استان آذربایجان غربی، بخش مرکزی شهرستان ارومیه، دهستان باراندوز، شمال غربی روستای شملکان (مشاهده روی نقشه)فاصله از ارومیه: ۱۸ کیلومتر (۳۰ دقیقه با خودرو)
آبشار شملکان یکی از زیباترین آبشارها و جاهای دیدنی ارومیه است که در روستایی به همین نام قرار دارد. این آبشار طبیعت بسیار زیبایی در این روستا ایجاد کرده است که قطعا ارزش دیدن دارد.
جاهای دیدنی ارومیه در بهار
بهار ارومیه با آبوهوای خنک و طبیعت سرسبز اطراف شهر، زمان مناسبی برای سفر و گشت و گذار در ارومیه است. از جمله جاهای دیدنی ارومیه در بهار میتوانیم موارد زیر را نام ببریم:
دریاچه ارومیهپارک دانشجوکلیسای ننهمریمبازار تاریخی ارومیه
عکاس: peyman ahmadi / unsplash.com
جاهای دیدنی ارومیه در تابستان
تابستان ارومیه معتدلتر از بسیاری از شهرهای ایران است و امکان گردش در فضاهای باز را فراهم میکند. از جمله دیدنی های ارومیه در تابستان میتوانیم موارد زیر را نام ببریم:
دریاچه ارومیهسد شهرچایدهکده ساحلی چیچستپارک جنگلی شیختپه
عکاس: Benyamin shamis / unsplash.com
جاهای دیدنی ارومیه در پاییز
پاییز ارومیه با رنگهای نارنجی برگ درختان و هوای خنک، چهرهای آرام و دلنشین به شهر میبخشد. از جمله مکان های دیدنی ارومیه در پاییز میتوانیم موارد زیر را نام ببریم:
پارک جنگلی شیختپهبازار تاریخی ارومیهخیابان امامکلیسای مارسرگیز
عکاس: mob alizadeh / unsplash.com
جاهای دیدنی ارومیه در زمستان
زمستان ارومیه سرد و برفی است و برای علاقهمندان به مناظر زمستانی و ورزشهای سردسیر جذابیت ویژهای دارد. از جمله دیدنی های ارومیه در زمستان میتوانیم موارد زیر را نام ببریم:
پیست اسکی خوشاکودریاچه ارومیهکلیسای ننهمریمموزه ارومیه
عکاس: Shahin Ghanbari / unsplash.com
جاهای دیدنی ارومیه در روز
روزهای ارومیه بهترین زمان برای بازدید از جاذبههای طبیعی، تاریخی و فرهنگی شهر هستند. از جمله جاهای دیدنی ارومیه در روز میتوانیم موارد زیر را نام ببریم:
دریاچه ارومیهسد شهرچایکلیسای ننهمریمپارک ائللر باغی
عکاس: hossain shahmoradipirmorad / گوگل مپ
جاهای دیدنی ارومیه در شب
شبهای ارومیه آرام و خنک است و پیادهروی در فضاهای شهری حالوهوایی دلپذیر ایجاد میکند. از جمله جاذبه های ارومیه در شب میتوانیم موارد زیر را نام ببریم:
پارک ائللر باغیبازار تاریخی ارومیهمیدان انقلاب ارومیهمراکز خرید ارومیه
عکاس: مهدی رهنورد / irna.ir
اگر میخواهید با جاذبههای طبیعی، تاریخی و فرهنگی ارومیه بیشتر آشنا شوید، پیشنهاد میکنیم سری به فهرست جاهای دیدنی ارومیه در کجارو بیندازید. این لیست شما را با مهمترین دیدنی های ارومیه آشنا و به برنامهریزی دقیقتر برای سفر و گشتوگذار در این شهر زیبا کمک خواهد کرد.
جزییات جاهای دیدنی ارومیه:
