اواخر نوامبر ۲۰۲۴، سرزمین «گرینلند» (Greenland) مانند دیگر مناطق شمالی جهان، غرق در تاریکی فصلی به خواب زمستانی فرو رفت؛ اما با اظهار نظرهای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا درباره خرید این جزیره، توجه‌ها دوباره به این سرزمین یخی جلب شد. گرینلند با ۵۶ هزار نفر جمعیت که بیشتر آن‌ها اینوئیت (اسکیموهای کانادا و گرینلند) هستند، در مسیر استراتژیک میان شهرهای نیویورک و مسکو قرار دارد.
دانمارک که گرینلند را به‌عنوان یک قلمرو خودمختار تحت حاکمیت دارد، به‌صراحت اعلام کرده که این جزیره قابل‌فروش نیست. همچنین مقامات گرینلند نیز بر حق استقلال و حاکمیت خود تاکید دارند. این بحث‌ها پس از بازدید کوتاه دونالد ترامپ جونیور در هفت ژانویه ۲۰۲۵ بیشتر مورد توجه قرار گرفت. هر چند فرزند رئیس‌جمهوری آمریکا اگر بیشتر از گرفتن عکس یادگاری با گرینلند وقت داشت، حتما عظمت این سرزمین و فرهنگ غنی و ارزش مردمش را بیشتر درک می‌کرد. گرینلند سرزمینی با جاذبه‌های بکر، فرهنگ خاص و دیدنی‌های بی‌شمار است که حالا نامش سر زبان‌ها افتاده است. «سی‌ان‌ان» در گزارشی به این جزیره پرداخته است.
گرینلند کجاست؟
گرینلند جزیره‌ای در اقیانوس منجمد شمالی، در نزدیکی آمریکا و بخشی از قلمروی پادشاهی دانمارک است. یک کلاهک یخی غیرقابل سکونت با عمق چند کیلومتری ۸۰ درصد از سطح گرینلند را پوشانده است. چنین شرایطی بومی‌ها را مجبور کرده تا در جوامع کوچک و رنگارنگی زندگی کنند که در امتداد سواحل پراکنده هستند. آن‌ها زمستان‌های سخت و تاریک گرینلند را با شکار و تماشای شفق قطبی سپری می‌کنند؛ هرچند برای تامین مایحتاج خود به فروشگاه‌های محلی و امکانات دیگر نیز دسترسی دارند.
سال‌ها بزرگترین چالش گرینلند پروازهای محدود و دسترسی دشوار به این جزیره بود اما این وضعیت در حال تغییر است. فرودگاه بین‌المللی شهر «نوک» (Nuuk؛ پایتخت گرینلند) پس از مدت‌ها تاخیر، اواخر سال ۲۰۲۴ افتتاح شد.
از ژوئن ۲۰۲۵، شرکت هواپیمایی «یونایتد ایرلاینز» پروازهای مستقیم خود را دو بار در هفته از «نیوآرک» به «نوک» برقرار خواهد کرد. دو فرودگاه بین‌المللی دیگر نیز تا سال ۲۰۲۶ در مناطق «قاقورتوق» و «ایلولیسات» گرینلند افتتاح می‌شوند. ایلولیسات، در کنار یخچال‌های طبیعی خیره‌کننده به‌عنوان مرکز اصلی گردشگری گرینلند شناخته می‌شود و با این امکانات جدید، دسترسی به این نقطه جذاب و منحصربه‌فرد آسان‌تر خواهد شد.
کوه‌های یخی شناور؛ جاذبه چشمگیر گرینلند
ایلولیسات، واقع در سواحل غربی گرینلند، بندری تماشایی و پرجنب‌وجوش است که خلیجی تاریک و صخره‌ای آن را در برگرفته است و محل صید ماهی «هالیبوت» (halibut) و میگو به شمار می‌آید. بازدیدکنندگان می‌توانند در کافه‌های کوچک شهر از طعم بی‌نظیر نوشیدنی‌های دست‌ساز لذت ببرند؛ نوشیدنی‌هایی که با یخ‌های ۱۰۰ هزار ساله‌‌ای که از یخچال‌های طبیعی استخراج شده‌اند، تهیه می‌شود.
این شهر دروازه‌ای به‌سمت یکی از شگفتی‌های طبیعی جهان، یعنی آبدره یخی ایلولیسات است که نام آن در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز دیده می‌شود. در اینجا کوه‌های یخی عظیم با ابعادی شبیه به آسمان‌خراش‌های منهتن، از کلاهک یخی گرینلند جدا شده‌اند و مانند کشتیهای ارواح، آرام و باشکوه، در «خلیج دیسکو» سرگردان هستند.
قایق‌های کوچک با رعایت فاصله‌ای ایمن، بازدیدکنندگان را به قلب این نمایش خیره‌کننده می‌برند. «دیوید کارلسن» ناخدای یک قایق تفریحی می‌گوید: یک بار که روی قایق بودم، یکی از کوه‌های یخی از وسط دو نیم شد. تکه‌های بزرگ به دریا افتادند و موجی عظیم ساختند و همین امر باعث شد تا خیلی سریع از آنجا دور شوم.
علاوه بر کوه‌های دیسکو، نهنگ‌ها نیز از دیگر عجایب خلیج دیسکو محسوب می‌شوند. از ماه ژوئن تا سپتامبر، نهنگ‌های گوژپشت همراه با گونه‌هایی همچون نهنگ‌های «فین» و «مینک» برای تغذیه از پلانکتون‌ها به این آب‌ها می‌آیند. تماشای نهنگ‌ها در دل طبیعت وحشی گرینلند تجربه‌ای فراموش‌نشدنی است.
مسافران در کنار لذت بردن از مناظر طبیعی خیره‌کننده، فرصتی بی‌نظیر پیدا می‌کنند تا با تاریخ، فرهنگ و سنت‌های این سرزمین سرد ارتباط برقرار کنند. در فرهنگ گرینلندی، نهنگ‌ها نیز بخشی از رژیم غذایی سنتی را تشکیل می‌دهند. یکی از غذاهای محلی این منطقه، معروف به «ماتاک» (mattak)، شامل پوست و چربی نهنگ است که بافتی لاستیکی و طعمی خاص دارد.
اینوئیت‌ها، ساکنان بومی این سرزمین هستند، طبق سهمیه‌های تعیین‌شده، به شکار حیواناتی مانند شبه‌نهنگ تک‌شاخ، خرس قطبی، گاو مشک و گوزن شمالی می‌روند. شکار این حیوانات نه‌تنها برای تامین منبع غذایی است، بلکه بخشی از فرهنگ و سنت‌های آن‌ها محسوب می‌شود و طعم این سبک زندگی را می‌توان در غذاهای محلی گرینلند چشید.
ایلولیسات نه‌تنها مقصدی محبوب برای گردشگران ماجراجو است، بلکه به یک مرکز اصلی برای کروزهای دریایی در سواحل گرینلند تبدیل شده است. در سال ۲۰۲۴، رشد چشمگیر سفر با کروزهای دریایی، منجر به جذب ۱۴۱ هزار نفر گردشگر به گرینلند شد. سواحل غربی گرینلند، به‌دلیل طبیعت بکر و زیبایی‌های منحصربه‌فرد، در میان سفرهای دریایی که اغلب از آمریکای شمالی یا ایسلند آغاز می‌شوند، بسیار محبوب است.
کشتیهای کروز، سفر خود را، از ایلولیسات و در امتداد سواحل جنوبی آغاز می‌کنند و در جوامع کوچک با خانه‌های رنگارنگ سبز، آبی، زرد و بنفش توقف می‌کنند. یکی از توقفگاه‌های جذاب در این مسیر، جزیره «ککرتارسواک» (Qeqertarsuaq) است که با کوه‌های مسطح و یخچال‌های طبیعی‌اش مسافران را به وجد می‌آورد.
برنامه‌های این کروزها شامل کاوش در آب‌های آبی و حیرت‌انگیز «آبدره اترنیتی» (Eternity Fjord) و بازدید از سایت‌های تاریخی جنوب گرینلند است. این سایت‌ها، از کلبه‌های باستانی گرفته تا بقایای خانه‌های طولانی وایکینگ ها، داستان‌هایی از زندگی مردمانی که از قرن دهم میلادی به این منطقه پا گذاشتند را روایت می‌کنند.
کمتر شناخته شده‌های گرینلند؛ از فرهنگ تا طبیعت
سفر با کشتیهای تفریحی راهی دیگر برای کشف سواحل بکر گرینلند است. مسافران می‌توانند با اینوئیت‌ها که برای رفت‌وآمدهای روزانه از این کشتی‌ها استفاده می‌کنند نیز ملاقات داشته باشند. این کشتی‌ها در خطوط کشتیرانی قطب شمال فعالیت می‌کنند و با اینکه گرینلند مقصدی گران است، برای سفرهای ساحلی با کشتیهای مسافری، نیازی نیست تا هزینه زیادی پرداخت کنید.
یکی از جاذبه‌های محبوب این روزها سفر به سواحل شرقی گرینلند است. این منطقه هنوز دست‌نخورده و بکر باقی مانده و تعداد کمتری از گردشگران را به خود جذب می‌کند. سواحل این منطقه با آبدره‌هایی تماشایی و کوه‌های پوشیده از یخ که به‌سمت جنوب شناور می‌شوند، احاطه شده است. در این بخش از گرینلند هیچ‌گونه جاده‌ای وجود ندارد. جمعیت آن حدود ۳ هزار و ۵۰۰ نفر است که به‌صورت پراکنده، در سواحل زندگی می‌کنند. افزایش تعداد کشتیهای کوچک اکتشافی که به کاوش در این سواحل دورافتاده می‌پردازند، نشان می‌دهد که این مناطق بکر و دست‌نخورده از جذابیت ویژه‌ای برخوردارند.
یکی از مقاصد پرطرفدار، آبدره «اسکورسبی» (Scoresby) است که با کوه‌های دندان‌مانند و دره‌های پر از یخچال‌های طبیعی شناخته می‌شود. به‌سمت شمال نیز، «پارک ملی شمال شرق گرینلند» با زیبایی‌های طبیعی و حیات وحش منحصربه‌فرد، به مقصدی فوق‌العاده برای علاقه‌مندان به حیات وحش تبدیل شده است.
در این منطقه می‌توانید خرس‌های قطبی را مشاهده کنید که با فرارسیدن تابستان نیم‌کره شمالی و ذوب شدن یخ‌های دریا، به سواحل نزدیک‌تر می‌شوند. همچنین، گاوهای مشک، روباه‌های قطبی، والروس‌ها (فیل‌های دریایی) و دسته‌های بزرگ غازهای مهاجر نیز از جمله حیات وحش غنی این منطقه هستند که به‌وفور دیده می‌شوند.
برخی از حیوانات در این منطقه نقش مهمی در زندگی جوامع محلی و تامین غذای مردم گرینلند ایفا می‌کنند و برای تامین غذا قابل شکار هستند. یکی از تجربه‌های فرهنگی منحصربه‌فرد در گرینلند، بازدید از روستای دورافتاده «ایتوکورتورمیت» (Ittoqqortoormiit) است. این روستا، تنها ۳۴۵ نفر جمعیت دارد و به‌مدت ۹ ماه از سال در یخبندان کامل محصور است. در طول تابستان کوتاه، از ژوئن تا اوت، زمانی که یخ‌ها آب می‌شوند، کشتی‌ها می‌توانند به این منطقه دسترسی پیدا کنند. جالب است بدانید که با وجود سختی‌های ناشی از محصور شدن در یخ، ساکنان ایتوکورتورمیت بسیاری از عادات سنتی خود را حفظ کرده‌اند.
«مت بارسلاسن» صاحب تنها مهمان‌خانه این روستا، می‌گوید: والدین من تقریبا تمام غذای خود را از طریق شکار تامین می‌کنند. آن‌ها همچنان روش‌های قدیمی را ترجیح می‌دهند و هنوز هم غذا را برای تخمیر و نگهداری در زمین دفن می‌کنند. تنها یک گاومشک حدود ۲۰۰ کیلوگرم گوشت تامین کند.
این روستا نه‌تنها نمایی از زندگی در شرایطی سخت ارائه می‌دهد، بلکه نمونه‌ای از سازگاری با طبیعت و حفظ شیوه‌های سنتی در دنیای مدرن است.
تماشای شفق قطبی و تجربه سورتمه‌سواری
مروزه اینوئیت‌های گرینلند برای جابه‌جایی در زمستان، بیشتر از ماشین‌های برف‌رو استفاده می‌کنند؛ اما همچنان سگ‌های سورتمه‌کش خود را به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی‌شان نگه داشته‌اند. در این فصل، آن‌ها به بازدیدکنندگان ماجراجویی که در زمستان به گرینلند آمده‌اند، سفرهای هیجان‌انگیز با سورتمه سگ‌ها را پیشنهاد می‌دهند.
این سفرها می‌توانند از یک ساعت شروع شود و تا چندین روز ادامه داشته باشد. گاهی گردشگران می‌توانند علاوه بر سورتمه‌سواری، کارهای جذاب دیگری مانند یادگیری ساخت ایگلو را نیز تجربه کنند. شهرهایی مانند «سیسیمیوت» (Sisimiut) در سواحل غربی و «تاسیلاق» (Tasilaq) در جنوب شرقی از مراکز اصلی این فعالیت‌های زمستانی هستند.
جذاب‌ترین بخش زمستان در گرینلند، تماشای شفق قطبی است. با کمبود آلودگی نوری در این سرزمین، آسمان گرینلند به صحنه‌ای تاریک و شگفت‌انگیز برای نمایش نورهای شمالی تبدیل می‌شود و این پدیده طبیعی، گردشگران زیادی را برای تعطیلات به سوی خود می‌کشاند. شما می‌توانید در طول سفرتان به این سرزمین یخی از انجام فعالیت‌هایی مانند سفرهای طولانی اسکی و هلی‌اسکی بر فراز کلاهک یخی، پیاده‌روی در مسیر چالش‌برانگیز ۱۶۱ کیلومتری دایره قطبی از «کانگرلوسواک» (Kangerslussuaq) لذت ببرید؛ البته در این مناطق به‌دلیل احتمال مواجهه با خرس‌های قطبی، همراه داشتن سلاح ضروری است.
زندگی در گرینلند در حال تغییر است. بحران اقلیمی کلاهک یخی این سرزمین را تهدید می‌کند و ممکن است روزی گرینلند به مهره‌ای کلیدی در معادلات ژئوپلیتیکی تبدیل شود؛ اما تا آن زمان، باید بر حفظ یکی از وحشی‌ترین و بکرترین مقاصد جهان تمرکز کرد تا این میراث طبیعی و فرهنگی همچنان در دسترس باشد.
منبع: کجارو
