غزال زیاری: دنیای رباتیک مدرن مملو از ماشینهای ساخت دست بشر است که از دنیای حیوانات تقلید میکنند؛ از سگهای ربات که در استادیومها به نقشهبرداری میپردازند تا رباتهای اکتشاف گری که با الهام از بابا لنگدراز ساختهشدهاند.
حتی باوجود پیشرفتهای فنی و سرمایهگذاریهای هنگفت در صنعت رباتیک طی سالهای اخیر، ماشینهای مکانیزه هنوز هم در رقابت با نمونههای بیولوژیک خود (حیوانات)، فاصله زیادی دارند و عقبترند.
محققان برای انجام این بررسی، پنج “زیرسیستم” مختلف مرتبط با دویدن یعنی “قدرت”، “قاب”، “فعالیت و عملکرد”، “احساس” و “کنترل” را مدنظر قرار داده و به مقایسه آنها بین حیوانات و همتایان روباتشان پرداختند. حیواناتی که استخوان و بافت دارند، شاید در نگاه اول از هر حیث جزئی، بدتر و ضعیفتر از رباتها و ماشینها به نظر برسند؛ اما محققان در جریان این بررسی متوجه شدند که مزایای واقعی این حیوانات، در کنترل پیچیده و بههمپیوسته آنها بر بدنهایشان است و همین قابلیت همکاری روان، باعث میشود تا این حیوانات چیزی فراتر از یک مجموعه اجزای جداگانه باشند.
تام لیبی، مهندس ارشد تحقیقات بینالمللی SRI و یکی از نویسندگان مقاله، در این رابطه گفت: «اگر بخواهیم در سطح کلی سیستم، حیوانات را با رباتها مقایسه کنیم، حیوانات ازنظر حرکت، شگفتانگیزند و رباتها هنوز نتوانستهاند به گرد پای حیوانات برسند.»
گرچه در برخی مسائل مثلاً در مورد قابها (چارچوبها) رباتهای مجهز به بدنه فیبر کربنی سبک و مستحکم میتوانند ساختارهای جرمی بزرگتری را بدون خم شدن در مقایسه بااستخوانهای حیوانات پشتیبانی کنند و باوجودی که رباتها ظاهراً قطعات مجزای قویتر و مستحکمتر دارند ولی حیوانها در انسجام دادن به قطعات مجزا و ساخت یک “کل” منسجم، ماهرترند.
مکس دونلان، استاد گروه فیزیولوژی زیستپزشکی و حرکتشناسی دانشگاه فریزر دراینباره توضیح داد: «یک حیوان وحشی میتواند هزاران کیلومتر در زمینهای ناهموار حرکت کند و یک بز کوهی بهراحتی روی صخرههای واقعی جای پایی پیدا میکند که حتی به چشم نمیآید و بهراحتی از صخرهها بالا میرود؛ سوسکها حتی در شرایطی هم که پایشان را از دست بدهند، میتوانند بدون کاهش در سرعتشان به حرکت ادامه دهند. ولی ما هیچ رباتی با این میزان استقامت، چابکی و استحکام نداریم.»
گرچه رباتهای مدرن در چند دهه گذشته واقعاً پیشرفت کردهاند ولی حیوانات میلیونها یا در برخی موارد میلیاردها سال این روند فرگشتی را طی کردهاند که اینیک امتیاز ذاتی و چشمگیری برای حیوانات نسبت به مهندسی است. اما از سوی دیگر، کار تحسینبرانگیز رباتها آن بوده که این شکاف را با سرعت خیرهکنندهای پر کردهاند. از همین رو محققان خوش بینند که رباتها در روزگاری نهچندان دور، بتوانند از حیوانات پیشی بگیرند.
برای مطالعه متن کامل این مقاله، اینجا کلیک کنید.
۲۲۷۲۲۷