زهره نوروزپور: در ۲۰ ژانویه دونالد جی ترامپ رسما فرماندهی کل قوا و ایالات متحده را به دست خواهد گرفت و در همانجایی می‌نشنید که چهار سال دوره ریاست بایدن برای آن صندلی جنگید و مبارزه کرد. ترامپ پس از ۷ اکتبر آغاز جنگ اسرائیل علیه غزه و گروگان‌گیری شهروندان اسرائیل از سوی حماس، اعلام کرد که اگر من رئیس جمهور بود اول اینکه جنگ نمی شد و دوم اینکه گروگان‌ها را به سرعت آزاد می‌کردم و در منطقه صلح را ایجاد می‌کردم. اما پس از گذشت یکسال جنگ ترامپ که جای پای خود را در ریاست جمهوری سفت کرد وعده جنهم کردن خاورمیانه را داد. او پس از پیروزی گفت : اگر گروگان‌ها تا زمانی که من قدرت را دست میگیرم آزاد نشوند، جهنم در خاورمیانه رخ خواهد داد و این برای حماس خوب نخواهد بود. رک و پوست کنده میگویم برای هیچ کس خوب نخواهد بود. جهنم به پا خواهد شد.» و دوباره هم این پیام را در روزهای گذشته تکرار کرد.
مشخص نیست ترامپ چه رویه‌ای را در پیش دارد او روز چهارشنبه ۸ ژانویه (۱۹ دی) نتانیاهو را یک حرامزاده خطاب کرد! حالا مشخص نیست که ترامپ بالاخره می‌خواهد جهنم به پاکند یا اینکه نتانیاهو یک حرامزاده‌ای است که به دنبال جنگ در خاورمیانه است!
در ویدئویی که ترامپ بازنشر کرد؛ ساکس مدعی شده است که دلیل اصرارهای نخست‌وزیر اسرائیل برای ورود آمریکا به جنگ ناشی از راهبرد دیرینه نتانیاهو برای از بین بردن رژیم‌های حامی گروه‌هایی مانند حماس و حزب‌الله است.
ساکس در این ویدئو در مورد حمله آمریکا به عراق می‌گوید: «آن جنگ از کجا آمد؟ می‌دانید جریان چیست؟ خیلی تعجب‌آور است. این جنگ در واقع از نتانیاهو نشأت گرفت.»
وی در ادامه می‌گوید که «نتانیاهو از سال ۱۹۹۵ به بعد این نظریه را داشت که تنها راهی که می‌توانیم از شر حماس و حزب‌الله خلاص شویم، سرنگونی دولت‌هایی است که از این گروه‌ها حمایت می‌کنند؛ یعنی عراق، سوریه و ایران. و او همچنان بی‌وقفه در تلاش است تا ما را به جنگ با ایران، شده همین امروز یا در همین هفته، وادار کند.»
استاد دانشگاه کلمبیا در ادامه گفت: «متاسفم که این را به زبان می‌آورم، اما او [نتانیاهو] فردی عمیقا حرامزاده و سیاه دل است.»
ساکس افزود: «او ما را وارد جنگ‌های بی‌پایانی کرده است و به دلیل نفوذی که در سیاست ایالات متحده دارد، او راه خود را در پیش گرفته است، حال آنکه [دلیل] آن جنگ کاملاً ساختگی بود.»
ترامپ در حالی این ویدئو را بازنشر کرد که روزنامه تایمزآو اسرائیل خبر داد که نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل هیچ دعوتنامه رسمی از سوی ترامپ برای شرکت در مراسم تحلیف دریافت نکرده است. و این روزنامه نوشت که ممکن است نتانیاهو به این مراسم نرود.
این درحالی است که ترامپ از روسای جمهور چین،ایتالیا،السالوادور و… دعوت کرده است.
برخی تحلیل‌گران معتقدند که ترامپ به دنبال مذاکره با ایران است و از سویی با ازادی گروگان‌ها می‌خواهد به جنگ در منطقه پایان دهد چراکه از نظر او منابع مالی امریکا هدر می‌رود ترامپ همچنین به دنبال پایان دادن به جنگ اوکراین نیز است. ایلان ماسک گفته است که زلنسکی بزرگتری راهزن تاریخ است. این واکنش ها بدان معناست که ترامپ و دولت او به دنبال جنگ بیشتر و پرداخت هزینه های مالی و انسانی نیستند. بر همین اساس ممکن است که ترامپ پس از تحلیف و ساکن شدن در کاخ سفید با نتانیاهو درباه طرح نیل تا فرات او با مشکل عدیده‌ای مواجه شود. چراکه او به دنبال مذاکره و سرمایه گذاری است.
اگر حماس تا زمان تحلیف ترامپ گروگان ها را آزاد نکند، چه می شود؟
در همین باره مجله فارن پالسی در تاریخ 10 ژانویه، این سوال را با کارشناسان مطرح کرده است که اگر حماس تا زمان تحلیف ترامپ گروگان ها را آزاد نکند، چه می شود؟ در ادامه تحلیل این نشریه را می خوانیم:
دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب ایالات متحده، در ماه دسامبر هشدار داد که اگر گروگان‌های نگهداری شده توسط حماس در غزه تا زمان تحلیف او در ۲۰ ژانویه آزاد نشوند، “بهای سنگینی خواهند داد.”
ترامپ این هشدار را در کنفرانس مطبوعاتی روز سه‌شنبه تکرار کرد و گفت اگر گروگان‌ها تا زمانی که او روی کار بیاید بازگردانده نشوند، «جهنمی در خاورمیانه به پا خواهد شد.» ترامپ گفت: «این برای حماس خوب نخواهد بود. و رک بگویم، برای هیچ کس خوب نخواهد بود.»
اما رئیس جمهور منتخب هنوز توضیح نداده که این به چه معناست و یا چه اقداماتی را در صورت عدم رعایت این ضرب الاجل انجام خواهد داد. سوالی که تیم ترامپ به درخواست فارن پالسی برای اظهار نظر در مورد سخنان اخیر او در مورد توافق گروگان‌ها در غزه پاسخ نداد.
هشدار ترامپ به حماس در بحبوحه یکی از دگرگون‌کننده‌ترین و آشفته‌ترین دوره‌های خاورمیانه در تاریخ اخیر مطرح شده است و این سؤال را برمی‌انگیزد که رئیس‌جمهور منتخب که در مبارزات انتخاباتی تعهد به “ نه به جنگ‌های جدید”داده بود، تا چه حد مایل به مداخله در منطقه است؟
جاناتان پانیکوف، که از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ به عنوان معاون افسر اطلاعات ملی در امور خاور نزدیک در شورای اطلاعات ملی خدمت می‌کرد، به فارن پالسی گفت: «تهدید ترامپ به این منظور طراحی شده است که حماس را متقاعد کند که احتمالاً با دولت بایدن که در حال کناره‌گیری است، معامله بهتری نسبت به دولت ترامپ که در حال روی کار آمدن است، خواهد داشت و بنابراین باید اکنون معامله کند.»
پانیکوف، که اکنون مدیر ابتکار امنیت خاورمیانه اسکوکرافت در شورای آتلانتیک است، افزود: «در حالی که راه‌های محدودی برای اعمال فشار بیشتر از سوی دولت ترامپ بر حماس در غزه، به جز حمایت از حملات بیشتر اسرائیل در نوار غزه، وجود دارد، بخش عمده‌ای از رهبری کنونی حماس در خارج از غزه قرار دارد و دولت ترامپ می‌تواند به دنبال اعمال تحریم‌های اضافی بر آنها و خانواده‌هایشان برای افزایش فشار باشد.»
ژنرال بازنشسته جوزف ووتل، که از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹ به عنوان فرمانده ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده، بر عملیات نظامی ایالات متحده در خاورمیانه نظارت داشت، به فارن پالسی گفت: ترامپ با تعیین ضرب‌الاجل ۲۰ ژانویه برای آزادی گروگان‌ها، در تلاش است تا «فشار بیشتری بر روند مذاکره» وارد کند و «احساس فوریت ایجاد کند».
ووتل، که اکنون عضو ارشد برجسته در موسسه خاورمیانه است، گفت بعید است که ترامپ در صورتی که جنگ اسرائیل و حماس در روز تحلیف همچنان ادامه داشته باشد، به قدرت نظامی ایالات متحده به عنوان یک راه حل روی آورد. ووتل گفت که ترامپ می تواند حمایت از فعالیت های نظامی اسرائیل در غزه را برای افزایش فشار بر حماس افزایش دهد، اما با توجه به “سطح تخریب” که قبلاً در این منطقه دیده شده است، “مشکل است که ببینیم چه کار بیشتری می توان انجام داد.”
یکی از اقدامات احتمالی که ترامپ می‌تواند انجام دهد، حمایت از اعمال محدودیت‌های بیشتر توسط اسرائیل بر کمک‌های بشردوستانه به داخل نوار غزه است؛ پیشنهادی که یکی از نزدیکان بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، مطرح کرده است. با این حال، این اقدام احتمالاً با انتقادات داخلی و بین‌المللی مواجه خواهد شد و ممکن است تأثیری بر تصمیم‌گیری‌های حماس نداشته باشد.
دنیس راس، فرستاده سابق ایالات متحده به خاورمیانه، در مصاحبه‌ای با فارن پالسی گفت: «اگر حماس نگران رنج مردم غزه بود، این مسئله مدت‌ها پیش حل شده بود. رهبران حماس به رنج مردم اهمیتی نمی‌دهند؛ آنها از این وضعیت سوءاستفاده می‌کنند.حتی اگر رئیس‌جمهور ترامپ به اسرائیل آزادی عمل بیشتری بدهد و بر کمک‌های بشردوستانه فشاری وارد نکند، مشخص نیست که این امر چقدر بر تصمیمات رهبران حماس در غزه تأثیر بگذارد.»
بیش از یک سال است که مذاکره‌کنندگان بین‌المللی بارها در تامین آزادی گروگان‌ها و توافق آتش‌بس بین اسرائیل و حماس ناکام مانده‌اند. میانجی‌گران از ایالات متحده، قطر و مصر در حال حاضر در دوحه، قطر، برای ادامه مذاکرات با هدف دستیابی به توافق نهایی هستند.
روز پنجشنبه، جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، که دولت او در تلاش است تا قبل از ترک کاخ سفید به توافق آتش‌بس دست یابد، ابراز خوش‌بینی محتاطانه کرد که آتش‌بس ممکن است نزدیک باشد. بایدن به خبرنگاران در کاخ سفید گفت: “ما در حال پیشرفت واقعی هستیم.” “من هنوز امیدوارم که بتوانیم تبادل زندانیان را داشته باشیم.”
استیو ویتکوف، که ترامپ او را به عنوان فرستاده ویژه خود به خاورمیانه منصوب کرده است، روز جمعه برای پیوستن به مذاکرات وارد دوحه شد. ویتکوف در یک کنفرانس مطبوعاتی در مارئه لاگو در اوایل هفته گفت که مذاکره کنندگان “پیشرفت زیادی” داشته اند.ویتکوف گفت: “من واقعاً امیدوارم که تا زمان تحلیف، بتوانیم خبرهای خوبی از طرف رئیس جمهور اعلام کنیم.”
با وجود این پیام‌های مثبت، هیچ تضمینی وجود ندارد که تا ۲۰ ژانویه توافقی حاصل شود.
راس، که اکنون عضو برجسته مؤسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک است، گفت: “در حال حاضر احتمال دستیابی به توافق کمی بیشتر از ۵۰-۵۰ است. بسیاری از موانعی که قبلاً وجود داشتند، هنوز هم باقی هستند – حماس هنوز قبل از پذیرفتن یک رویکرد مرحله‌ای، اطمینان می‌خواهد که جنگ به پایان می‌رسد و نخست وزیر نتانیاهو هنوز نمی‌خواهد این اطمینان را بدهد.”
مساله تعداد گروگان‌های زنده‌ای که حماس آزاد خواهد کرد، همچنین تعداد زندانیان فلسطینی که این گروه شبه‌نظامی در ازای آزادی آنها از اسرائیل می‌خواهد، همچنان یک مانع بزرگ در مذاکرات است.
راس افزود: «با این حال، دلیلی که احتمال توافق را کمی بیشتر از ۵۰-۵۰ می‌دانم، تأثیر ترامپ است.» او توضیح داد: «حماس ممکن است بخواهد درست پیش از ۲۰ ژانویه توافقی را انجام دهد، با این باور که اگر آتش‌بسی پیش از ورود ترامپ برقرار شود، رئیس‌جمهور ترامپ پس از آغاز کارش تمایلی به تجدید جنگ نخواهد داشت. علاوه بر این، فکر می‌کنم حماس تحت فشار بیشتری از سوی قطر، مصر و شاید ترکیه است—همه تلاش دارند به ترامپ نشان دهند که در حال اعمال فشار و ارائه خواسته‌های او هستند.»
سوالی که درباره تلاش ترامپ برای توافق در مورد آزادی گروگان‌ها مطرح است، این است که آیا نتانیاهو، که با انتقادات شدید خانواده‌های گروگان‌ها مواجه بوده و به ممانعت از مذاکرات آتش‌بس متهم شده، ممکن است مانعی ایجاد کند. نتانیاهو و ترامپ در گذشته متحدان نزدیک یکدیگر بوده‌اند، اما نخست‌وزیر اسرائیل همچنین تلاش می‌کند دولت ائتلافی شکننده خود را حفظ کند و اعضای راست افراطی تهدید کرده‌اند که در صورت پذیرش توافق آتش‌بس دولت را ساقط خواهند کرد.
پانیکوف، مقام سابق شورای اطلاعات ملی، چنین اظهار کرد: «مهلت ۲۰ ژانویه ترامپ «احتمالاً تا زمانی که نتانیاهو به‌عنوان مانع توافق دیده نشود، اهمیت چندانی برای او نخواهد داشت»، او افزود: «اگر حماس واقعاً توافقی را بپذیرد، فشار به سمت نخست‌وزیر نتانیاهو منتقل خواهد شد، چراکه او تقریباً هر کاری خواهد کرد—جز اینکه باعث فروپاشی ائتلاف خود شود—تا دوره دوم ریاست‌جمهوری ترامپ را با روابط خوب با رئیس‌جمهور منتخب آغاز کند.»
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، این گزارش درحالی منتشر شده است که امروز 11 ژانویه مصادف با 22 دی ماه الجزیره به نقل از شبکه کان خبر از یک توافق داد. این خبر تا کنون از سوی طرف‌های مذکره کننده تایید یا رد نشده است. شبکه تلوزیونی اسرائیلی کان گزارش داد: قطر یک پیام مثبت از حماس برای پیشرفت در مذاکرات توافق آتش بس در غزه به اسرائیل منتقل کرده است.به دنبال دریافت پیام مثبت از سوی حماس، نتانیاهو یک جلسه فوری با وزیران جنگ و تیم مذاکره کننده اسرائیلی در مذاکرات برگزار کرده است.
با اینحال تا 20 ژانویه که ترامپ رسما قدرت را به دست می‌گیرد مشخص نخواهد شد که ترامپ چه هدفی را دنبال می کند؟ ایا او به دنبال مذاکره و صلح است و این حرامزاده نمی گذارد؟ یا اینکه او خود نیز می خواهد در ازای ازاد نشدن گروگان ها جهنم به پا کند؟ به نظر می رسد ترامپ با وایرال کردن ویدئویی از ساکس این پیام را به جهانیان منتقل کرد که او و ایالات متحده همیشه خواهان صلح! بوده‌اند! اما نتانیاهو پای یانکی‌ها را به جنگ در منطقه باز می‌کند! تقریبا ترامپ با انتشار این فیلم از خود سلب مسولیت کرده است!
شاید بر اساس تحلیل دنیس راس همین ضرب‌الاجل و تهدید ترامپ برای آتش‌بس و توافق صلح کافی باشد کسی چه می داند؟ حتی خود ترامپ هم نمی داند چه می خواهد!
315 315
