به گزارش خبرآنلاین اصفهان؛ زمستان ۱۴۰۳ برای شهروندان اصفهانی زمستانی پر از دود و بیماری بود. دودکش‌های نیروگاه شهید منتظری، که به دلیل کمبود گاز، ۱۰۰ روز متوالی مازوت سوزاندند، به یکی از عوامل اصلی آلودگی هوای شهر تبدیل شدند. براساس داده‌های سازمان حفاظت محیط زیست، در این مدت، سطح آلاینده‌های گوگردی و ذرات معلق به بالاترین حد خود در سال‌های اخیر رسید و کیفیت هوا در بسیاری از روزها به وضعیت هشدار رسید.
مهدی اسماعیلی، کارشناس محیط زیست، در گفتگو با خبرآنلاین تأکید می‌کند: مازوت‌سوزی باعث تولید حجم عظیمی از اکسیدهای گوگرد و نیتروژن می‌شود که در ترکیب با رطوبت هوا، اسید سولفوریک ایجاد می‌کند. این ترکیبات مستقیماً به بافت ریه آسیب می‌زنند و منجر به افزایش بیماری‌های تنفسی، سکته‌های قلبی و حتی سرطان می‌شوند.
چرا نیروگاه شهید منتظری مازوت‌سوز شد؟
نیروگاه شهید منتظری، به‌عنوان یکی از بزرگترین نیروگاه‌های حرارتی کشور، در حالت عادی از گاز طبیعی به‌عنوان سوخت استفاده می‌کند. اما در زمستان، به دلیل افزایش مصرف خانگی گاز و کاهش تأمین برای صنایع، به استفاده از مازوت روی آورد.
یک مقام مسئول در شرکت برق منطقه‌ای اصفهان، دراین‌باره گفت: اولویت گازرسانی در فصل سرما، بخش خانگی است. وقتی تأمین گاز برای نیروگاه‌ها کاهش می‌یابد، چاره‌ای جز استفاده از مازوت باقی نمی‌ماند. اگر این نیروگاه خاموش شود، تأمین برق استان دچار اختلال می‌شود.
اما کارشناسان محیط زیست معتقدند که این تصمیم، نوعی پاک کردن صورت‌مسئله است. چراکه آلودگی ناشی از مازوت‌سوزی، هزینه‌های سنگینی را در حوزه سلامت و محیط زیست بر شهروندان تحمیل می‌کند.
هشدار پزشکان: افزایش ۴۰ درصدی مراجعه بیماران تنفسی
انتشار ۴۰۰ تن اکسید گوگرد در هوای اصفهان، پیامدهای جدی برای سلامت مردم داشته است. گزارش‌های بیمارستانی نشان می‌دهد که میزان مراجعات به دلیل مشکلات تنفسی در ماه‌های اخیر، ۴۰ درصد افزایش یافته است.
یکی از دلایل اصلی استفاده از مازوت، صرفه‌جویی اقتصادی است. مازوت نسبت به گاز، ارزان‌تر است و در شرایط کمبود انرژی، به‌عنوان گزینه‌ای جایگزین مطرح می‌شود اما آیا این صرفه‌جویی، ارزش به خطر انداختن جان میلیون‌ها نفر را دارد؟
علی رضایی، متخصص ریه، دراین‌باره توضیح می‌دهد: ذرات معلق و آلاینده‌های گوگردی ناشی از مازوت‌سوزی، مستقیماً به ریه نفوذ می‌کنند و می‌توانند باعث التهاب مزمن، برونشیت، آسم و تشدید بیماری‌های قلبی شوند. این تأثیرات به‌ویژه در کودکان، سالمندان و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای شدیدتر است.
بازی با جان مردم به‌خاطر صرفه‌جویی اقتصادی؟
یکی از دلایل اصلی استفاده از مازوت، صرفه‌جویی اقتصادی است. مازوت نسبت به گاز، ارزان‌تر است و در شرایط کمبود انرژی، به‌عنوان گزینه‌ای جایگزین مطرح می‌شود. اما آیا این صرفه‌جویی، ارزش به خطر انداختن جان میلیون‌ها نفر را دارد؟
حمید قاسمی، استاد اقتصاد انرژی، معتقد است که مازوت‌سوزی، درواقع هزینه‌های بیشتری به کشور تحمیل می‌کند: مازوت شاید در ظاهر گزینه‌ای ارزان باشد، اما هزینه‌های درمانی ناشی از آلودگی هوا، افت بهره‌وری نیروی کار، کاهش طول عمر و خسارت‌های زیست‌محیطی، در مجموع، هزینه‌های بسیار سنگین‌تری بر کشور تحمیل می‌کند.
براساس برخی گزارش‌ها، سالانه میلیاردها تومان صرف درمان بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا در ایران می‌شود. این در حالی است که اگر سرمایه‌گذاری بیشتری روی انرژی‌های تجدیدپذیر و بهینه‌سازی مصرف انرژی انجام شود، نیازی به استفاده از سوخت‌های آلاینده نخواهد بود.
مسئولان چه پاسخی دارند؟
در حالی‌که مردم نگران سلامتی خود هستند، مسئولان هنوز راه‌حلی برای پایان دادن به مازوت‌سوزی ارائه نکرده‌اند، در حقیقت گرچه استاندار اصفهان، خبر خوش پایان مازوت سوزی در اصفهان را پیش از آغاز سال نو اعلام کرد اما می توان گفت بیم از ادامه این روند با اصرار مسئولان پایتخت در سال جاری هنوز رفع نشده است چراکه مردم اصفهان در طول این سالها و حتی یکی دو ماه پیش از آغاز مازوت سوزی در سال گذشته، شاهد قولهای بسیار جدی برخی مسئولان درباره عدم مازوت سوزی در استانی بودند که بیشترین برق کشور را نیز تولید می کند!
مازوت‌سوزی در نیروگاه شهید منتظری، تنها یک نمونه از بحران‌های زیست‌محیطی در اصفهان است. تا زمانی که سیاست‌گذاری در حوزه انرژی تغییر نکند، این مشکلات ادامه خواهد داشت و جان میلیون‌ها نفر در معرض خطر قرار خواهد گرفت.
یک مقام مسئول در سازمان حفاظت محیط زیست اصفهان، دراین‌باره گفت: ما بارها تذکراتی به نیروگاه شهید منتظری داده‌ایم و حتی پرونده‌هایی برای آن تشکیل شده است اما تصمیم‌گیری در این زمینه، در سطح کلان انجام می‌شود. متأسفانه تا زمانی که تأمین گاز نیروگاه‌ها اولویت پیدا نکند، این مشکل ادامه خواهد داشت.
این اظهارات نشان می‌دهد که بحران آلودگی هوا در اصفهان، بیش از آنکه یک مسئله فنی باشد، نتیجه تصمیم‌گیری‌های مدیریتی و سیاست‌های کلان انرژی در کشور است.
تا کی باید نفس‌هایمان را بشماریم؟!
مازوت‌سوزی در نیروگاه شهید منتظری، تنها یک نمونه از بحران‌های زیست‌محیطی در اصفهان است. تا زمانی که سیاست‌گذاری در حوزه انرژی تغییر نکند، این مشکلات ادامه خواهد داشت و جان میلیون‌ها نفر در معرض خطر قرار خواهد گرفت.
سؤال اینجاست: آیا تصمیم‌گیرندگان، حاضرند برای تأمین انرژی، در بهار پیش رو با گرم شدن هوا باز هم به قیمت به خطر انداختن جان مردم مازوت‌سوزی را ادامه دهند یا به واقع این روند قرار است اصلاح شود، باید نتظر شویم و بمانیم زمانه ما را به کجا می برد.
