چین به منبع جدیدی از انرژی دست یافته که میتواند سوخت مورد نیاز این کشور را برای ۶۰,۰۰۰ سال تأمین کند. این ادعا را زمینشناسان در پکن مطرح کردهاند.
بررسیهای انجامشده نشان میدهد که معدن بایان اوبو، واقع در مغولستان داخلی، ممکن است دارای ذخایر عظیمی از توریم باشد که به گفته محققان میتواند نیاز انرژی خانگی چین را برای مدت نامحدودی تأمین کند.
توریم که خاصیت رادیواکتیویته ضعیفی دارد، قابلیت استفاده در نیروگاههای هستهای از نوع راکتور نمک مذاب را دارد. این نیروگاهها قادرند حجم زیادی از انرژی تولید کنند.
بر اساس گزارشی که روزنامه South China Post منتشر کرده، در صورت بهرهبرداری کامل، این معدن میتواند تا یک میلیون تن توریم استخراج کند. این گزارش بر پایه اطلاعاتی از یک مطالعه محرمانه بوده که اخیراً از طبقهبندی خارج شده است.
در این تحقیق آمده که منابع توریم در پسماندهای معدنی چین هنوز دستنخورده باقی ماندهاند. در صورت استخراج اصولی، این منابع میتوانند به اندازهای باشند که وابستگی جهانی به سوختهای فسیلی را از بین ببرند.
پژوهشگران همچنین ادعا کردهاند که زبالههای پنج سال استخراج سنگ آهن از یکی از معادن مغولستان داخلی حاوی مقادیر کافی توریم است که میتواند انرژی آمریکا را برای بیش از ۱,۰۰۰ سال تأمین کند.
این یافتهها در شرایطی منتشر شده که چین، روسیه و آمریکا برای توسعه فناوریهای هستهای و تبدیل انرژی هستهای به منبع اصلی برق رقابت میکنند.
همزمان، دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا قصد دارد توافقی با ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین امضا کند که بر اساس آن، ایالات متحده اجازه استخراج منابع عناصر نادر اوکراین را خواهد داشت.
طبق این مطالعه، ۲۳۳ منطقه در چین دارای ذخایر غنی از توریم هستند. اگر این اطلاعات صحت داشته باشد، میزان ذخایر توریم چین بسیار بیشتر از برآوردهای قبلی خواهد بود.
توریم که حدود ۵۰۰ برابر فراوانتر از اورانیوم-۲۳۲ مورد استفاده در راکتورهای هستهای معمولی است، بهعنوان یک راهحل احتمالی برای تأمین انرژی هستهای مطرح شده است.
انرژی در نیروگاههای هستهای از طریق شکافت عناصر رادیواکتیو تولید میشود. این فرآیند باعث تجزیه مواد رادیواکتیو به عناصر پایدارتر میشود و حرارت آزادشده از آن، توربینهای بخار را به حرکت درمیآورد. توریم بهتنهایی قابلیت شکافت ندارد، اما میتواند پایهای برای انجام این فرآیند باشد. این عنصر خاصیت باروری دارد، به این معنا که با جذب نوترون، به اورانیوم-۲۳۳ (U-233) تبدیل میشود و میتوان از آن برای شکافت هستهای استفاده کرد.
در راکتورهای نمک مذاب، توریم با لیتیوم فلورید ترکیب شده و تا دمای حدود ۱,۴۰۰ درجه سانتیگراد گرم میشود. پس از آن، با بمباران نوترونی، بخشی از توریم به اورانیوم-۲۳۲ تبدیل شده و واکنش شکافت آغاز میشود. در این واکنش، اورانیوم تجزیه شده و نوترونهای بیشتری آزاد میکند که میتوانند توریم بیشتری را به سوخت هستهای تبدیل کنند.
از نظر تئوری، این فناوری میتواند عنصری فراوان را به منبعی تقریباً نامحدود از انرژی تبدیل کند.
راکتورهای نمک مذاب علاوه بر تولید زبالههای هستهای کمتر، خطر ذوبشدن هستهای را نیز کاهش میدهند، زیرا میزان مواد قابل شکافت در آنها پایین نگه داشته میشود.
چین که ساخت اولین نیروگاه هستهای مبتنی بر توریم را آغاز کرده، پیشتر تخمین زده بود که ذخایر این عنصر میتواند نیازهای انرژی این کشور را تا ۲۰,۰۰۰ سال تأمین کند.
یکی از محققان مستقر در پکن که نخواسته نامش فاش شود، در گفتوگویی با South China Post اظهار داشت:
کشورها بیش از یک قرن برای دستیابی به سوختهای فسیلی جنگیدهاند، اما حالا مشخص شده که منبع بیپایان انرژی دقیقاً زیر پای ما قرار دارد.
این کارشناس تأکید کرد که «تقریباً همه کشورها دارای ذخایر توریم هستند» و افزود که استفاده از این عنصر میتواند صنعت انرژی را متحول کند.
او همچنین به قابلیتهای این فناوری اشاره کرد و گفت:
تصور کنید کشتیهای باری که با راکتورهایی به اندازه یک کانتینر کار میکنند، بتوانند سالها بدون نیاز به سوختگیری در اقیانوسها حرکت کنند.
چین در سال گذشته، با احداث نخستین نیروگاه راکتور نمک مذاب توریمی (TMSR) در صحرای گوبی موافقت کرد.
بر اساس گزارشی از مؤسسه تحقیقات و طراحی مهندسی هستهای شانگهای، انتظار میرود این نیروگاه بتواند ۱۰ مگاوات برق تولید کند.
مقامات پکن اعلام کردهاند که این نیروگاه تا سال ۲۰۲۹ به بهرهبرداری خواهد رسید و به چین در دستیابی به استقلال انرژی کمک خواهد کرد.
پژوهشگران برای سالها، در سراسر جهان روی استفاده از توریم (فلزی طبیعی و دارای رادیواکتیویته ضعیف) بهعنوان یک منبع اصلی انرژی تحقیق کردهاند.
طبق گزارش انجمن جهانی هستهای، توریم در طبیعت بیشتر از اورانیوم یافت میشود و میتواند تا ۲۰۰ برابر بیشتر از آن انرژی تولید کند.
بااینحال، این انجمن هشدار داده که استخراج توریم به شیوهای که از نظر اقتصادی بهصرفه باشد، همچنان چالش بزرگی محسوب میشود.
برخی محققان معتقدند که استفاده از توریم در راکتورهای نمک مذاب، علاوه بر کاهش تولید زبالههای سمی، امکان بازیافت سادهتری را نیز فراهم خواهد کرد.
در حال حاضر، چین سرمایهگذاری گستردهای روی تحقیق و توسعه فناوریهای مرتبط با توریم داشته است.
آمریکا نیز گزینههای مختلفی را برای استفاده از سوختهای هستهای مبتنی بر توریم بررسی کرده است.
بااینحال، ایالات متحده که بزرگترین تولیدکننده انرژی هستهای در جهان محسوب میشود، طی ۳۰ سال گذشته تغییر چندانی در میزان تولید انرژی هستهای خود نداشته است.