گزارشها از شیوع ویروس جدیدی در چین خبر میدهند. این ویروس که HMPV نامیده میشود، علائمی مشابه سرماخوردگی دارد. HMPV معمولاً دستگاه تنفسی فوقانی را تحتتأثیر قرار میدهد اما در برخی موارد باعث عفونتهای تنفسی تحتانی، مانند ذاتالریه، انسداد ریه و تشدید آسم میشود. این ویروس زمستان و اوایل بهار شایعتر است.
به نظر میرسد نگرانی جدیدی در زمینه سلامتی در راه است. اخیراً تصاویر و ویدیوهایی در شبکههای اجتماعی دستبهدست میشوند که بیمارستانهای شلوغ چین را نشان میدهند. به نظر میرسد بیماری تنفسی جدیدی در چین شیوع پیدا کرده و ممکن است به سایر نقاط جهان نیز سرایت کند.
گزارشهای محلی چین نشان میدهند شیوع این بیماری مشابه شیوع اولیه کووید بوده است. ظاهراً این بیماری جدید تنفسی را ویروسی به نام «متاپنومو-ویروس انسانی» (HMPV) ایجاد میکند.
HMPV چیست؟
متاپنومو-ویروس انسانی (Human Metapneumovirus) یا بهاختصار HMPV، نوعی ویروس تنفسی است که علائمی مشابه سرماخوردگی و آنفلوانزا دارد. علائم این بیماری معمولاً خفیف است اما در موارد حاد میتواند منجر عوارض شدیدی مانند ذاتالریه داشته باشد.
HMPV ویروس جدیدی نیست اما اخیراً بهدلیل افزایش موارد ابتلا، بهویژه در کودکان زیر 14 سال، در بخشهایی از شمال چین موردتوجه قرار گرفته است. طبق گزارشها، HMPV همراه چندین ویروس مانند آنفولانزای A، مایکوپلاسما پنومونیه و کووید-19 درحال گسترش است.
علائم متاپنوموویروس انسانی چیست؟
علائم متاپنومو ویروس انسانی
دوره نهفتگی HMPV بین 3 تا 6 روز است و مدت نقاهت به شدت عفونت بستگی دارد. علائم رایج HMPV مشابه علائم سرماخوردگی و آنفلوانزا است:
سرفه
تب
گرفتگی و آبریزش بینی
گلودرد
خستگی
در مواردی نادری، کهیر.
در موارد حاد، این ویروس باعث عفونتهای تنفسی مانند ذاتالریه، تنگی نفس، برونشیت، اوتیت میانی (عفونت گوش میانی) و تشدید آسم میشود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
درصورتیکه علائم تشدید شد، باید به اورژانس مراجعه کرد. علائم تشدید بیماری شامل موارد زیر است:
تب بالا (بیش از 40 درجه)
تنگی نفس
کبود شدن پوست، لبها یا ناخنها
HMPV چگونه منتقل میشود؟
به گفته مسئولین بهداشت، این ویروس در هوای سرد زمستان و اوایل بهار شایعتر است. HMPV از طریق سرفه و عطسه یا تماس با فرد یا سطح آلوده منتقل میشود.
توصیه میشود مانند پاندمی کرونا، در اماکن عمومی از ماسک استفاده کنید و از لمس دهان، بینی و چشم خود با دست آلوده جداً بپرهیزید.
گروههای پرخطر در معرض ابتلا به HMPV
کودکان خردسال، افرد مسن بالای 65 سال، افراد مبتلا به سایر بیماریهای تنفسی مانند آسم یا COPD و درکل افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، نسبت به سایرین بیشتر در معرض ابتلا به موارد حاد HMPV هستند.
پیشگیری و درمان
تاکنون هیچ واکسن یا درمان مشخصی برای پیشگیری از HMPV ساخته نشده است. در درجه اول، بهترین راه پیشگیری رعایت نکات بهداشتی و مدیریت علائم است. برای کاهش خطر آلودگی به HMPV و سایر بیماریهای تنفسی، موارد زیر توصیه میشود:
دستها را مرتب 20 ثانیه دستها را مرتب بهمدت 20 ثانیه بشویید.
به اندازه کافی استراحت کنید.
آب کافی بنوشید.
از لمس صورت خود با دستهای نشسته خودداری کنید.
در اماکن عمومی از ماسک استفاده کنید.
سطوحی که اغلب لمس میشوند مانند دستگیرههای در، کلیدهای برق، صفحهکلید و… را ضدعفونی کنید.
درصورت ابتلا به بیماری، در خانه بمانید تا از انتشار بیشتر ویروس جلوگیری کنید.
فاصله اجتماعی را رعایت کنید.
از مصرف داروها بدون تجویز پزشک بپرهیزید.
درصورت تشدید علائم، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
آیا HMPV مانند ویروس کرونا است؟
این 2 ویروس شباهتهای زیادی دارند و علائم و روشهای انتقال آنها مشابه است اما برخلاف COVID-19 که در تمام طول سال گسترش مییابد، HMPV معمولاً در زمستان و بهار به اوج خود میرسد.
HMPV محدود به چین نیست و در سراسر جهان یافت میشود
به گزارش Downtoearth، مطالعات سرولوژیکی نشان داده HPMV حداقل 60 سال است وجود دارد و محدود به چین نیست. این ویروس در سراسر جهان وجود دارد و نوعی پاتوژن تنفسی رایج شناخته میشود اما تاکنون هیچ واکسنی برای آن ساخته نشده است.
این ویروس را اولین بار سال 2001 محققان هلندی کشف کردند اما تاکنون خیلی شناختهشده نبود. محققان معتقدند HMPV از پرندگان نشأت گرفته سپس به ویروسی تبدیل شده است که میتواند انسان را آلوده کند.
مواردی از ابتلا به HPMV در ایالات متحده گزارش شده است. به گزارش CNN، مطالعات نشان میدهند HPMV هرساله سطح گسترش مشابهی با آنفلوانزا و ویروس سینسیشیال تنفسی (RSV) در ایالات متحده دارد. در ایالات متحده، HMPV دومین عامل شایع عفونتهای تنفسی در کودکان (پس از RSV) است.
درحالحاضر، در بخشهای شمالی چین بیشترین موارد ابتلا ثبت شده است. البته چین هنوز هیچ آماری را رسمی اعلام نکرده. به نظر میرسد ویروس HPMV در دیگر کشورهای آسیای شرقی مانند کامبوج و تایوان نیز درحالگسترش باشد. اداره کنترل بیماریهای واگیر کامبوج هشدارهایی درباره HMPV صادر کرده و به شباهت آن به کووید-19 و آنفلوانزا اشاره کرده است.
تلویزیون دولتی CCTV چین به نقل از مقامی دولتی در کنفرانس خبری اعلام کرد برنامهای آزمایشی برای ردیابی ذاتالریه با منشأ ناشناخته راهاندازی شده است تا اطمینان حاصل شود آزمایشگاهها و مراکز بهداشتی موارد را مؤثرتر گزارش و مدیریت میکنند.
به گفته دکتر «آتل گوئل»، مدیر اداره کل خدمات بهداشتی (DGHS):
«متاپنومو-ویروس مانند هر ویروس تنفسی دیگری است که باعث سرماخوردگی میشود و در افراد مسن و کودکان علائمی شبیه آنفلوانزا ایجاد میکند.»
جمعبندی
متاپنوموویروس انسانی یا HMPV ویروس رایجی است که معمولاً علائمی شبیه سرماخوردگی و آنفلوانزا ایجاد میکند. درصورت آلودگی به HMPV، معمولاً طی چند روز (3 تا 6 روز) در خانه بهبود مییابید اما در برخی موارد، HMPV میتواند عوارض جدی ایجاد کند.
کودکان خردسال، افراد مسن بالای 65 سال و افراد با سیستم ایمنی ضعیف در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به موارد حاد این بیماری هستند.
توصیه میشود اگر شما یا فرزندتان مشکل تنفسی یا علائم دیگری از این بیماری دارید، فوراً بهدنبال مراقبتهای پزشکی باشید.
سؤالات متداول
آیا متاپنومو ویروس مانند سرماخوردگی است؟
بله؛ HMPV اغلب علائمی شبیه سرماخوردگی ایجاد میکند. درصورتیکه بدن پس از اولین عفونت، محافظت و ایمنی موردنیاز را دریافت کند، درصورت ابتلای مجدد به HMPV، احتمال بروز علائم خفیف و شبیه سرماخوردگی بیشتر است.
آیا متاپنومو ویروس انسانی به ایران رسیده است؟
تاکنون موردی از ابتلای حاد به این ویروس در ایران گزارش نشده است.
متاپنومو ویروس انسانی چقدر شایع است؟
درحالحاضر، حدود 10 تا 12 درصد بیماریهای تنفسی در کودکان ناشی از HMPV است. اکثر موارد خفیف هستند اما حدود 5 تا 16 درصد کودکان دچار عفونت دستگاه تنفسی تحتانی مانند ذاتالریه میشوند.
بهبود علائم متاپنومو ویروس انسانی چقدر طول میکشد؟
در موارد خفیف، HMPV معمولاً 3 روز تا یک هفته طول میکشد. در موارد شدیدتر، احتمالاً زمان بیشتری طول خواهد کشید تا احساس بهتری داشته باشید. همچنین ممکن است علائمی مانند سرفه بیشتر طول بکشد.