به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، بانو مجتهده زهره صفاتی، دوم دی در نشست علمی «چالش‌های مجتهدپروری در حوزه علمیه خواهران» که در جامعه الزهرا(س) برگزار شد به ضرورت ورود زنان به اجتهاد پرداخت و با بیان اینکه بنده معتقدم اگر بانوان قرار است برای جامعه مفید باشند باید در مسیر علم و در سطوح عالی باشند، گفت: بنده از سال ۱۳۴۵ وارد تحصیلات دینی شدم و از همان زمان هم دغدغه این موضوعات را داشتم لذا حتما باید سطوح عالی علمی را پشت سر بگذاریم. دلیل بنده هم این است که زنان علاوه بر درس، کارهای تبلیغی هم دارند و باید پاسخگوی نیازهای زنان جامعه باشند. اگر ما عمق مسائل را از منظر شرعی و فقهی ندانیم پاسخ‌های با دقت و متقن هم نخواهیم داشت.
بنابر روایت ایکنا، وی با بیان اینکه انگیزه تشکیل حکومتت توسط امام(ره) این بود که به احکام دینی حاکمیت بدهند، افزود: در این جا می‌طلبید که حوزه فقاهت تحول جدیدی ایجاد کند زیرا ما با مسائل جدیدی به واسطه حکومت اسلامی روبرو بودیم. امام ضرورت بحث زمان و مکان را هم مطرح فرمودند یعنی اگر موضوعی به دلایل تغییرات زمانه عوض شد حکم هم باید تغییر کند. بالطبع وقتی حکومت اسلامی ایجاد شد بحث مسائل شرعی زنان هم باید به روز می‌شد.
صفاتی با بیان اینکه بنده جلسات زیادی در خدمت مقام معظم رهبری بودم و ایشان هم عنایتی ویژه به حل مسائل زنان دارند، اظهار کرد: ایشان همواره تاکید داشتند که مسائل زنان باید توسط خود آنان حل شود؛ در دهه ۷۰ و به خصوص سال ۷۵ که بنده ملاقاتی با رهبری داشتم شرایطی بود که روزانه چندین تماس با بنده در مورد احکام شرعی زنان صورت می‌گرفت و از پاسخ‌هایی که مراجع مرد می‌دادند گلایه داشتند.
صفاتی اضافه کرد: بنده برای نخستین بار در یک جلسه علمی خدمت مقام معظم رهبری رسیدم و ایشان بر دستیابی به مناط احکام تاکید فرمودند و مثال‌هایی در حوزه اقتصادی زدند اما بلافاصله خطاب به بنده وارد مسائل زنان شدند و فرمودند با وجود اینکه فقهای عظیم‌الشان کار زیادی درباره مسائل زنان انجام داده‌اند ولی نیاز است که بانوان فقیه حوزه در این زمینه کارهای عمیقی انجام دهند.
کارهای ژورنالیستی مسائل زنان را حل نمی‌کند
استاد درس خارج حوزه علمیه خواهران با بیان اینکه آنچه سبب شد تا بنده وارد اجتهاد در مسائل زنان شوم تشویق‌ها وراهنمایی‌های ایشان بود، گفت: هر بار هم که خدمت ایشان می‌رسیدم واقعا ابعاد متفاوتی از موضوعات برای بنده گشوده می‌شد با اینکه با مراجع دیگری هم مرتبط بودم و از برخی بزرگان هم اجازه اجتهاد دارم؛ ایشان خیلی بر اتقان و آوردن استدلال‌های محکم فقهی تاکید داشتند و بنده هم توصیه می‌کنم بانوان در تحقیقات سمبل‌کاری نکنند و وقت بگذارند.
مجتهده زهره صفاتی با بیان اینکه عمده مخالفان مسیر بنده هم خود بانوان بودند و بنده گرفتار آنان بودم، گفت: در حج فریاد بنده بلند بود که چرا باید زنان ما اینقدر در انجام مناسک حج در عسر و حرج باشند؟ چرا اینقدر حرجی حکم می‌کنید؟ لذا باید در این عرصه کار کنیم و پای آن هم بایستیم؛ الان در حوزه ارث و نکاح و قانونگذاری هم اگر رصد کنیم باید به صورت عمیق و علمی وارد شویم؛ ما نمی‌توانیم ژورنالیستی و رسانه‌ای کار عمیق فقهی و علمی بکنیم.
استاد درس خارج حوزه خواهران با بیان اینکه الان چقدر بر وضع قانون درباره زنان دخالت و نقش داریم، اضافه کرد: متاسفانه قوانینی وضع می‌شود که مدنظر نیست و علت آن کم‌کاری ما حوزویان است؛ حضرت آقا بارها به بنده فرمودند کاری که می‌کنید از اتقان کامل برخوردار باشد.
بانو مجتهده صفاتی درباره این پرسش که آیا نظام‌های آموزشی کنونی مجتهدپرور است یا خیر، با تاکید بر لزوم خودباوری بانوان در ورود به اجتهاد، گفت: بحث اجتهاد اصول مربوط به خود را دارد؛ بنده با قاطعیت می‌گویم اجتهاد بدون کتاب و سنت ممکن نیست؛ ما خیلی درباره بهره‌گیری از قرآن کوتاهی کرده‌ایم و فاصله ما با قرآن زیاد است؛ حضرت علی(ع) فرمودند که قرآن چهار بخش است؛ بخشی درباره ماست؛ بخشی درباره دشمنان ماست؛ بخشی درباره احکام شرعی و بخشی هم درباره قصص. اینکه حضرت فرمودند یک چهارم قرآن در مورد فرائض و احکام است خیلی معنادار است یعنی ظاهرا با این بیان حضرت شاید ما هزار یا دوهزار آیه حکمی و شرعی داریم. بنابراین وقتی به یک حکم شرعی ورود دارید و می‌خواهید نظر قرآن را دریابید باید همه آیات مرتبط با آن مسئله ملاحظه شود.
وی افزود: بنده در مسئله ارث خیلی کار کرده‌ام و وقتی وارد این بحث شدم دیدم چقدر آیه در مورد ارث داریم که غیر از چند آیه سوره نساء است که عمدتا به آن استناد می‌شود؛ پس ما نباید نگاه ساده به این قضیه داشته باشیم لذا انس با قرآن از پایه‌های لازم برای اجتهاد است. در روایات هم غوغاست و کسی مجتهد نمی‌شود مگر با فهم عمیق قرآن و روایات معصومین(ع) در عرصه‌های مختلف. همچنین بحث عقلانیت هم مهم است زیرا؛ ما حکم به الشرع حکم به العقل.
صفاتی با بیان اینکه استفاده از ابزارهای جدید در اجتهاد ضروری است و کمک زیادی به ما خواهد کرد، تصریح کرد: هوش مصنوعی در سال‌های آینده تحول عمیقی ایجاد خواهد کرد که نباید از آن غفلت کنیم؛ البته ابزار، ابزار است و مهمتر از آن اجتهاد در کتاب و سنت و کمک از عقل است و اجماعی که ما معتقدیم باید بر محوریت سنت باشد.
اطلاق ارث زن و مرد در یک روایت
مجتهده صفاتی افزود: بنده زمانی ارث زنان را مطرح کردم و یکی از بانوان دخیل در مسائل گفتند که ارث زنان با قانون مجلس حل شده است ولی بنده خطاب به ایشان گفتم مگر ارث منحصر به ارث زن از شوهر بود؛ ده‌ها زمینه ارث داریم که به آن توجه نکرده‌ایم. مجتهد باید با فقه انس بگیرد؛ بنده یک روایت را از امام صادق(ع) دیده‌ام که راوی از امام(ع) پرسید که آیا ارث زن نصف مرد است و زن از عرصه نمی‌تواند ارث ببرد و حضرت پاسخ دادند که زن و مرد از هر چیزی ارث می‌برند. یعنی امام اطلاق قائل شده‌اند.
صفاتی با تاکید بر اینکه بانوان از یک‌سو درگیر مسائل خانه و فرزندداری و همسرداری هستند و از طرف دیگر باید به کار عمیق علمی بپردازند و جمع میان این دو، کار سنگین و سختی است، تصریح کرد: زن مسئولیت بسیار سختی در تجمیع این دو مورد دارد لذا انسان تا نیت الهی و خالص نداشته باشد نمی‌تواند موفق شود؛ نمی‌گویم الان بانوان ما که وارد عرصه فقه و اجتهاد شده‌اند واجد این صفت نیستند ولی باید این اخلاص در کار چند برابر شود؛ این همان توصیه‌ای است که حضرت آقا به سیدحسن نصرالله داشتند. بنده این موضوع را تجربه کرده‌ام و در روایت هم داریم که اگر کسی ۴۰ روز خود را برای خدا خالص کند حکمت از قلب او به زبانش جاری خواهد شد لذا خداوند برای کارهای خالص پاداش ویژه هم می‌دهد و سبب می‌شود تا انسان شهودهایی از فهم مسائل داشته باشد.
بانو مجتهده صفاتی با تاکید بر کمک گرفتن از ذوات مقدسه مخصوصا حضرت زهرا(س)، بیان کرد: بنده از آیت‌الله بهاءالدینی سؤال کردم که برای رسیدن به مسائل چه کنیم و ایشان فرمودند به حضرت زهرا(س) متوسل شوید و اگر ما سر و سری باز کردیم راه‌ها بر ما گشوده خواهد شد و خود بخود به سمت حل مسائل خواهیم رفت؛ در روایت داریم که مسجد زن، بیت اوست یعنی اگر فرزند کوچک دارید در خانه بمانید بهتر است تا به مسجد بروید و به جامعه الزهرا هم نروید و اگر رفتید باید بتوانید بین این دو جمع کنید. آمدن بیرون و صدمه زدن به خانواده گناه کبیره است؛ فکر نکنیم اجتهاد فقط علم و درایت و تلاش و کوشش است بلکه برخی مسائل را خداوند باید برای انسان بگشاید و البته تلاش مستمر علمی هم لازم است. باید دائما ارتقای علمی خود را رصد کنیم و گرفتار غرور هم نشویم.
وی تاکید کرد: به نظر بنده آنچه امروز در حوزه خواهران و برداران باید جدی گرفته شود مسئله‌محوری است؛ این اتفاق باید به صورت جدی در حوزه ایجاد شود وگرنه از جامعه عقب می‌مانیم و مسئله مورد تاکید دیگر هم اینکه نباید فقه و فقاهت و اجتهاد را جنسیتی و زن و مردی کنیم. برخی می‌گویند فقه ما مردانه است؛ بنده معتقدم این حرف‌ها را باید کنار بگذاریم و فقه نه مردانه و نه زنانه باشد.
صفاتی با اشاره به مشکل حجاب در جامعه تاکید کرد: بنده چندسال است می‌گویم که حجاب باید تبدیل به رشته دانشگاهی شود و گرچه بخشی از جامعه حجاب خود را کنار گذاشته‌اند ولی باز نباید ناامید شویم.
وی همچنین به سن بلوغ دختران و اینکه برخی گفته‌اند باید ۱۳ باشد اشاره و تاکید کرد: بنده با دلایل متقن و محکم روایی و علمی ثابت کرده‌ام که سن بلوغ دختران عمدتا از ۹ سالگی با ایجاد تغیراتی در بدن آنان آغاز می‌شود.
