به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، «میکی موس» قهرمان افسانه‌ای کارتون‌های والت دیزنی ۹۷ ساله شد. درست ۹۷ سال پیش والت دیزنی در ترنی که او را از نیویورک به لس‌آنجلس می‌برد ناگهان این شخصیت کوچک را ساخت که بعدها شهرتی جهانی و جاودانی یافت. به همین مناسبت در ادامه گزارش جالبی را به قلم منصور مصلحی خبرنگار روزنامه اطلاعات در فرانسه می‌خوانیم. او این گزارش را ۴۷ سال پیش به مناسبت پنجاهمین سال تولد میکی موس نوشت. گزارش او روز یکشنبه ۱۶ بهمن ۱۳۵۶ در روزنامه اطلاعات منتشر شد:
شرایط واقعی تولد میکی موس هرچه بود این جانور کوچک سبب شد که استودیوهای والت دیزنی که پنج سال پیش از آن ساخته شده بودند جان بگیرند. در آن زمان بیشتر فیلم‌سازان آمریکایی نیویورک را مرکز کار قرار داده بودند، ولی والت دیزنی به هالیوود رفته بود، چون حس کرده بود که این شهر روزی پایتخت سینمای جهان خواهد شد.
والت دیزنی در فردای جنگ بین‌الملی اول موشی را دست‌آموز کرده بود و به آن «مورتیمر» نام داده بود و چیزی نمانده بود که میکی موس هم به یاد آن موش «مورتیمر» نامیده شود. به هر حال میکی موس در بیش از صد فیلم شرکت کرد، صدایش برای میلیون‌ها تماشاگر به صورت یک صدای خیلی آشنا درآمد، کسی که به جای میکی موس حرف می‌زد خود والت دیزنی بود.
شاید به نظرتان شگفت‌انگیز بیاید ولی والت دیزنی هرگز طراح و نقاش چیره‌دستی نبود، به همین جهت از سال ۱۹۲۶ به بعد طراحی قهرمان‌های فیلم‌هایش را به همکارانش سپرده بود و فقط خطوط اصلی چهره‌ها، دکورها و منظره‌ها را تهیه می‌کرد و آن‌چه بدین ترتیب به وجود آمد خیلی سریع مورد قبول آمریکایی‌ها و مردم جهان قرار گرفت. والت دیزنی یک مدیر الهام‌بخش بی‌نظیر بود، و در کارش چنان موفق بود که می‌گویند ساخته‌هایش در گسترش نفوذ آمریکا در جهان تاثیر بسزایی داشته است.
میکی موس وقتی به دنیا آمد خیلی زود چهره اصلی یک امپراتوری واقعی شد که فیلم، فقط یکی از نوآورده‌هایش بود و فرآورده‌های پرسود دیگری چون آگهی‌های تبلیغاتی و کتاب‌ها و مجله‌هایی داشت که ماجراهای میکی موس و هم‌دستانش را به بیش از سی زبان در سراسر جهان پخش می‌کردند. از کتاب‌های میکی موس تا به حال چندین و چند میلیون نسخه به فروش رسیده است.
آیا کارهای میکی موس و هم‌دستش دونالد فقط تفریح‌های معصوم کودکانه است؟ بدون تردید نه. یک نمونه نشان می‌دهد که چگونه والت دیزنی هنرش را در خدمت سرمایه‌داران بزرگ آمریکایی به کار می‌گرفت، در سال ۱۹۴۱ وزارت امور خارجه آمریکا درصدد برآمد بازار جدید و گسترده‌تری برای کالاهای این کشور در آمریکای لاتین بیابد، چون جنگ راه بازارهای اروپا را به روی محصولات آمریکایی تقریبا بسته بود و راه گشودن این بازار جدید به دست آوردن دل مصرف‌کنندگان آمریکای جنوبی بود و چه کسی بهتر از والت دیزنی می‌توانست سفیر حسن‌نیت این «برادر بزرگ» باشد؟ پس نلسن راکفلر پول هنگفتی در اختیار والت دیزنی نهاد، تا چهار فیلم کوتاه با نام «سلام دوست» بسازد و در کشورهای آمریکای لاتین به نمایش درآورد…
آثار والت دیزنی را نباید بازتاب کاریکاتوری جامعه آمریکا دانست، به همین دلیل بررسی آن باید با دقت بیشتر و با توجه به شرایط زمانی و مکانی صورت گیرد و میکی موس در نخستین فیلم‌هایش مظهر یک موجود سالم است که به پیشرفت شخصی بیش از هر چیز می‌اندیشد، این نخستین موش در سال ۱۹۲۸ به وسیله «آب لورکس» نزدیک‌ترین همکار والت دیزنی ساخته شده بود. میکی موس در اوایل کار شخصیت مشخصی نداشت، ولی لورکس که در برابر استقبال شدید مردم احساس می‌کرد یک مسئولیت ملی برعهده گرفته است به مخلوقش، ظرافت، شخصیت و مسئولیت بخشید، حالا دیگر مردم آمریکا تمام خصایص پسندیده یک موجود آزادمنش و خیرخواه را در وجود میکی موس می‌دیدند، ساخته‌های والت دیزنی هم در این زمان و هم بعد از آن مظهر روحیه آمریکایی عادی بودند، یعنی یک انسان معتقد به برتری‌های «انگلوساکسن سفیدپوست پرتستان».
دیزنی با همه ارادتش به آمریکا به نژاد سفیدپوست اروپای شمالی هم علاقه فراوان داشت و شاید به این دلیل صمیمانه‌ترین آثارش «سفیدبرفی» ۱۹۳۷ و «بامبی» ۱۹۴۲ بودند در این دو اثر عشق به طبیعت و فانتزی به نحوی رمانتیک در هم تلفیق شده‌اند و نشان از سنت‌های تاریخی و خصایص دارند که خیلی پیش از تشکیل ایالات متحده آمریکا نضج گرفته بودند.
متاسفانه بعد از بامبی شاهد نزول تدریجی و دائمی کیفیت آثار والت دیزنی هستیم، از این پس دوز و کلک جای سادگی، تقلید جای تخیل و بی‌هنری جای شعر و تغزل را در دل قهرمان‌های والت دیزنی می‌گیرد. چون از آن به بعد خالق میکی موس ناچار بود بیش از هر چیز خواسته‌های بچه‌هایی را در نظر بگیرد که تماشاگران اصلی آثارش شده بودند. البته در این دوران هم دیزنی آثار بسیار ارزشمندی ساخت نظیر «فانتزی» روی تم‌های آهنگسازان بزرگ و «شاگرد جادوگر».
بیایید همه با هم پنجاهمین سال تولد میکی موس را تبریک بگوییم، چون ساعت‌های بسیار خوشی را با او گذرانده‌ایم و باز هم خواهیم گذراند.
این جشن تولد مصادف است با انتشار یک کتاب سه کیلوگرم و نیمی با ۴۵۸ صفحه و پانصد تصویر درباره والت دیزنی که چند روز پیش در فرانسه منتشر شد. کتاب بسیار لوکس است و در یک پوستر بزرگ که ضمیمه آن است تمام مخلوق‌های والت دیزنی به ترتیب تاریخ تولدشان نشان داده شده‌اند؛ میکی موس، دنالد، دوک، سفید برفی، پیترپان، پلوتو، پینوکیو و…
این موجودات ظرف نیم قرن امپراتوری هنری والت دیزنی را در عین حال به یکی از پول‌سازترین سازمان‌های دنیا تبدیل کرده‌اند.
والت دیزنی که در سال ۱۹۶۶ درگذشت، سازمانی برجای گذاشته است که رقم کارکرد آن در سال ۱۹۷۷ حدود ۶۳۰ میلیون دلار بود.
این ماجرا چگونه آغاز شد؟ در سال ۱۹۲۳ والتر الیاس دیزنی، ولایت‌نشین ۲۲ ساله کانزاس‌سیتی را ترک کرد تا به غرب برود. مسیر او از هالیوود می‌گذشت. این میلیاردر در آینده در بار و بندیلش یک فیلم تجربی داشت به نام «آلیس در سرزمین کارتون» و چهار اسکناس ده دلاری.
والتر و برادرش کاری در یک گاراژ مسکن گزیدند و یک شرکت با سرمایه ۷۹۰ دلار تاسیس کردند. در سال ۱۹۲۶ دو برادر اولین قراردادشان را با شرکت اونیورسال بستند، برای تهیه یک سری فیلم به نام «اسوالد خرگوش».
بعد میکی موس متولد شد، ۱۹۲۸. اولین فیلم بلند والت دیزنی به نام «سفید برفی و هفت کوتوله» به بازار آمد، ۱۹۳۷.
کتابی که به آن اشاره کردیم «دوست ما والت دیزنی» نام دارد و نویسنده‌اش «کریستوفر» از نزدیکان والت دیزنی بوده است.
۲۵۹
