بسیاری از ما هنگام غذاخوردن، حواسمان پرت چیزهای دیگر است. مشغول کاری هستیم یا شبکههای اجتماعی را نگاه میکنیم. به گفته محققان، حواسپرتی هنگام غذاخوردن میتواند عواقب نامطلوبی برای سلامتی داشته باشد و با افزایش وزن همراه است.
براساس گزارش واشینگتن پست، «لوته ون دیلن» (Lotte van Dillen)، استاد روانشناسی اجتماعی دانشگاه لیدن هلند، میگوید: «تقریباً 70 تا 75 درصد مواقع، مردم هنگام غذاخوردن حواسشان پرت است و کار دیگری میکنند.» به گفته او، حواسپرتی هنگام غذاخوردن ممکن است برای سلامتی مضر باشد.
مطالعات محققان دانشگاه لیدن نشان داده است وقتی حواسمان پرت است، بیشتر غذا میخوریم. همچنین پس از پایان غذا، احتمال اینکه زودتر از همیشه سراغ وعده بعدی برویم بیشتر است؛ بهاینترتیب، پرخوری منظم منجر به افزایش وزن میشود.
حواسپرتی هنگام غذاخوردن و افزایش وزن
لوته ون دیلن میگوید اگر وقتی غذا میخورید، حواستان جای دیگری باشد، نهفقط ممکن است اضافهوزن بگیرید، بلکه حواسپرتیها با مختلکردن سیگنالهای مغز، ما را از چشیدن یا لذتبردن از غذایی که میخوریم، بازمیدارند؛ بهعبارتی، در این شرایط بهرغم اینکه بیشتر غذا میخوریم، از غذایمان لذت نمیبریم.
غذا که میخوریم، روده ما هورمونهای سیری مانند لپتین، گرلین و GLP-1 ترشح میکند که به مغز سیگنال میدهد سیر شدهایم. این فرایند حدود 20 دقیقه طول میکشد. اما حواسپرتی انتقال این سیگنالهای سیری را سختتر میکند.
ون دیلن و همکارانش سال 2013 پژوهشی انجام دادند و از 42 شرکتکننده خواستند لیموناد خود را با سیروپ شیرین کنند. درعینحال با تست شناختی آسان (شامل بهخاطرسپردن عددی یکرقمی) حواسشان پرت شده بود؛ برخی دیگر نیز باید کار سختتری مانند بهخاطرسپردن عددی هفترقمی را انجام میدادند. کسانی که کار ذهنی سختتری داشتند، 50 درصد بیشتر سیروپ شیرین به لیموناد خود اضافه کردند اما نوشیدنی خود را شیرینتر از شرکتکنندگانی که کار ذهنی سادهتر را انجام میدادند، گزارش نکردند.
در مطالعهای تکمیلی سال 2023 نیز ون دیلن و همکارانش 46 شرکتکننده را در اسکنر مغز fMRI قرار دادند و از طریق بستهای از لولهها به آنها آب قند با سطوح مختلف شیرینی دادند. هنگامی که شرکتکنندگان تست شناختی چالشبرانگیز را انجام میدادند، محلول قند قوی را نسبت به زمانی که تست آسان بود کمتر شیرین ارزیابی کردند. به گفته محققان، مغز پریشان فعالیت کمتری در اینسولا (insula) داشت، منطقهای در مغز که برای پردازش چشایی مهم است.
همچنین ون دیلن و همکارانش سال 2024 در مطالعهای شواهدی پیدا کردند که حواسپرتی باعث میشود فعالیتهای لذتبخشی مانند خوردن میانوعده، خواندن رمان یا تماشای تلویزیون کمتر لذتبخش باشند.