با نگاهی به گذشته، ممکن است تصور کنیم که انسان امروز به نقطه پایانی تکامل خود رسیده است. اما بسیاری از دانشمندان بر این باورند که ظاهر کنونی انسان تنها بخش کوچکی از مسیر تکامل است. فناوری، تغییرات اقلیمی و حتی سفرهای فضایی عواملی هستند که می‌توانند آینده انسان را دگرگون کنند. در این گزارش، با تکیه بر پیش‌بینی‌های علمی، بررسی می‌کنیم که انسان در هزار سال آینده چه تغییراتی خواهد داشت.
تصاویر زیر با استفاده از ImageFX AI image generator تولید شده‌اند؛ ابزاری مبتنی بر هوش مصنوعی که توسط گوگل برای تولید تصاویر بر اساس توصیفات متنی استفاده می‌شود.
قدِ کوتاه‌تر
در گذشته، بقای انسان به این وابسته بود که تا سن تولیدمثل زنده بماند و ژن‌های خود را به نسل بعد منتقل کند. اما با پیشرفت علم پزشکی، امروزه افراد بیشتری به سن تولیدمثل می‌رسند، بنابراین فاکتورهای جدیدی در روند تکامل نقش خواهند داشت.
پروفسور مارک توماس، متخصص ژنتیک تکاملی از دانشگاه کالج لندن (UCL)، معتقد است که تکامل همچنان بر اساس میزان باروری افراد ادامه خواهد یافت. یکی از نظریه‌های جالب این است که انسان‌ها در آینده کوتاه‌تر خواهند شد. زودتر بالغ شدن، به افراد این امکان را می‌دهد که در طول زندگی خود فرزندان بیشتری داشته باشند، اما این مسئله می‌تواند در مقابل رشد فیزیکی قد بلند یک امتیاز منفی باشد.
جذاب‌تر شدن انسان‌ها
در طول تاریخ، در بسیاری از جوامع، انتخاب همسر بیشتر تحت کنترل مردان بوده است و زنان انتخاب‌های محدودی داشته‌اند. اما با گذشت زمان و افزایش برابری جنسیتی، قدرت انتخاب بیشتری به زنان داده شده است.
پروفسور مارک توماس معتقد است که این تغییر اجتماعی می‌تواند تأثیر مستقیمی بر روند تکامل بشر بگذارد. او توضیح می‌دهد که در جوامع پدرسالار، مردان بیشتر نقش تعیین‌کننده در انتخاب همسر داشته‌اند، اما در دنیای مدرن که زنان به‌طور فزاینده‌ای آزادی بیشتری در انتخاب شریک زندگی خود دارند، معیارهای انتخاب نیز تغییر خواهد کرد.
به دلیل اینکه زنان در جوامع مدرن بیشتر براساس جذابیت‌های شخصی، ویژگی‌های ظاهری و موفقیت مردان تصمیم می‌گیرند، این مسئله باعث می‌شود که ژن‌های مرتبط با ویژگی‌های ظاهری جذاب‌تر بیشتر در جمعیت گسترش پیدا کنند.
تصاویر هولناک هوش مصنوعی از مردان ۳۰ سال آینده و عواقب رژیم غذایی فست فودی
پوست تیره‌تر و ظاهر یکدست‌تر
یکی از تغییرات مهمی که انتظار می‌رود، یکنواخت‌تر شدن ظاهر انسان‌ها در آینده است.
دکتر جیسون هاجسون، متخصص زیست‌داده‌ها از دانشگاه آنگلیا روسکین، معتقد است که افزایش ازدواج‌های بین‌نژادی باعث کاهش تفاوت‌های ظاهری بین جمعیت‌های مختلف خواهد شد.
به این ترتیب، در آینده دور، میانگین رنگ پوست افراد احتمالاً چیزی بین رنگ‌های امروزی خواهد بود و بیشتر مردم پوستی متمایل به قهوه‌ای خواهند داشت. نمونه‌هایی از این روند را می‌توان در کشورهایی مانند برزیل و موریس مشاهده کرد که چندین نسل از آمیزش نژادی را تجربه کرده‌اند.
تکامل از طریق فناوری‌های زیستی
فناوری‌هایی مانند ویرایش ژن با تکنیک CRISPR-Cas9 این امکان را فراهم می‌کنند که انسان‌ها ویژگی‌های ژنتیکی خود را به‌طور انتخابی تغییر دهند. اگر این فناوری‌ها در آینده بدون محدودیت مورد استفاده قرار گیرند، ممکن است ژن‌هایی که امروز کمیاب هستند، در آینده رایج‌تر شوند.
همچنین، برخی افراد ممکن است با استفاده از ویرایش ژنتیکی، خود را برای زندگی در محیط‌های خاص سازگار کنند؛ برای مثال، افزایش سطح ملانین در پوست برای حفاظت در برابر اشعه‌های مضر خورشید.
کوچک‌تر شدن مغز
پروفسور رابرت بروکس، زیست‌شناس تکاملی از دانشگاه نیو ساوت ولز، معتقد است که در آینده دور، اندازه مغز انسان کوچک‌تر خواهد شد. این نظریه بر این اساس است که با پیشرفت فناوری و وابستگی بیشتر انسان‌ها به هوش مصنوعی، نیاز به مغزهای بزرگ کمتر خواهد شد.
دکتر نیکلاس لانگریچ، دیرینه‌شناس از دانشگاه بث، این روند را با فرآیند اهلی‌سازی در حیوانات مقایسه کرده است. به‌عنوان مثال، پس از اهلی شدن، اندازه مغز گوسفندان ۲۴ درصد، گاوها ۲۶ درصد و سگ‌ها ۳۰ درصد کاهش یافته است. این احتمال وجود دارد که انسان نیز به نوعی «میمون اهلی‌شده» تبدیل شود و از نظر شناختی کمتر مستقل باشد.
تغییرات فیزیکی ناشی از فناوری
علاوه بر تغییرات ژنتیکی، استفاده گسترده از فناوری‌های دیجیتال می‌تواند موجب تغییراتی در ساختار بدن انسان شود. برای مثال، نشستن طولانی‌مدت پشت میز و کار با کامپیوتر می‌تواند باعث قوز کمر شود، یا استفاده مداوم از گوشی‌های هوشمند می‌تواند منجر به تغییر در ساختار انگشتان دست شود.
بر اساس پیش‌بینی‌های دکتر سوفی باستوک، متخصص خواب، کاهش ساعات خواب می‌تواند تأثیرات منفی قابل‌توجهی بر بدن انسان بگذارد. در صورت ادامه این روند، در چند دهه آینده، مشکلاتی مانند کمردرد مزمن، ریزش مو، افتادگی پوست، ضعف عضلانی و سیستم ایمنی ضعیف در بین مردم رایج‌تر خواهد شد.
تکامل برای زندگی در فضا
اگر انسان‌ها در آینده تصمیم بگیرند که به فضا مهاجرت کنند، این موضوع می‌تواند موجب ایجاد تغییرات تکاملی در نسل‌های بعدی شود.
دکتر جان هاوکس، انسان‌شناس از دانشگاه ویسکانسین-مدیسن، معتقد است که سفرهای فضایی طولانی‌مدت ممکن است منجر به ایجاد «گونه جدیدی از انسان» شود. برای مثال، بر روی سیاره‌ای مانند مریخ که تنها ۳۸ درصد از جاذبه زمین را دارد، احتمال دارد که انسان‌ها به‌تدریج قد بلندتر و دست‌های کشیده‌تری پیدا کنند تا در شرایط کم‌جاذبه عملکرد بهتری داشته باشند.
همچنین، همان‌طور که انسان‌های اولیه پس از مهاجرت به مناطق شمالی کره زمین پوست روشن‌تری پیدا کردند تا بتوانند ویتامین D بیشتری از نور کم خورشید دریافت کنند، ممکن است انسان‌های ساکن مریخ نیز دچار تغییرات مشابهی شوند. در شرایط نور کم، چشمان انسان می‌توانند بزرگ‌تر و حساس‌تر شوند یا حتی با فناوری‌های جدید تقویت شوند تا بهتر با محیط‌های تاریک سازگار شوند.
