به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، نشست مدیران و کارمندان مدیریت حوزه علمیه قم با علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه کشور، دوشنبه شب ۱۳ اسفندماه در سالن همایش‌های مدرسه عالی دارالشفاء برگزار شد.
بنابر روایت حوزه، اعرافی طی سخنانی در این نشست با اشاره به آیه ۱۸۶ سوره بقره «وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ ۖ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ ۖ فَلْیَسْتَجِیبُوا لِی وَلْیُؤْمِنُوا بِی لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ» عنوان کرد: این آیه از قلل آیات قرآن در مورد دعا و حاوی نکات بسیار مهمی است. وی گفت: این آیه از یک سو رابطه بین عبد و رب را نشان می‌دهد و از سوی دیگر رابطه بین داعی و مدعو را به عنوان یک رابطه اخص و ویژه حکایت می‌کند.
وی با بیان اینکه رابطه میان انسان و خدا از یک منظر بسیار نزدیک و از یک منظر بسیار دور است، گفت: این رابطه از یک منظر خیلی دور است چون درجات بسیار فاصله دارد و از یک منظر به خاطر بحث علیت و ماورای علیت و تجلی و اینکه تمام وجود عالم و انسان پر از تجلیات الهی است، از این جهت رابطه انسان و خدا بسیار نزدیک است. از یک سو، تجلیات خدا در اعماق وجود انسان نفوذ و حضور دارد و از سوی دیگر آنچنان فاصله است که قابل وصف نیست. این رابطه عبد و رب و یا رابطه هر مخلوقی با خالق حقیقی است.
مدیر حوزه‌های علمیه به نوع دیگری از رابطه میان انسان و خداوند با عنوان رابطه تشریعی اشاره کرد و گفت: در این نوع رابطه، مخلوق بنده‌ای دارای شعور و آگاهی و انتخاب است که آمده در جایگاه گفتگوی با خداوند قرار گرفته است. اینجا رابطه خالق و مخلوق نیست بلکه رابطه میان داعی و مدعو بوده و یک مدار ویژه و ارتباط خاصی برقرار شده و بنده این توفیق را پیدا کرده تا در ساحَت دعا قرار بگیرد.
او در بخش دوم سخنان خود خطاب به کارکنان مدیریت حوزه علمیه قم گفت: حوزه علمیه بویژه حوزه قم یک امانت ذی‌قیمت تاریخی است که روی دست گرفته‌ایم و شانه‌های ما به این سادگی نمی‌تواند تحمل بار این امانت را داشته باشد.
شرافت علمی و دینی قم از گذشته تا امروز
وی با بیان اینکه روایات زیادی در باب قداست، ارزش و شرافت سرزمین قم حتی قبل از اسلام وجود دارد، گفت: در تاریخ ۱۲۴۰ ساله قم از زمان امام صادق (ع) که مهاجرت‌ها آغاز شد و خاندان اشعری‌ها و خاندان متعدد دیگر از روات و محدثین به قم آمدند، این شهر یک شرافت مضاعف پیدا کرد و با تدفین حضرت فاطمه معصومه (س) بر این شرافت افزوده شد.
اعرافی با تاکید بر اینکه سرزمین قم طی حداقل ۱۲۴۰ سال گذشته همیشه مشعل هدایت بوده است، گفت: حوزه علمیه قم در قرن‌های نخست تاسیس خود یکی از سه ضلع حوزه‌های علمیه برای کل تشیع در کنار ری و بغداد بود و در طول ۱۲۴۰ سال نیز همیشه این چراغ روشن بوده است. البته گاهی خیلی به رکود انجامیده اما هیچگاه خاموش نشده است.
عضو شورای عالی حوزه های علمیه کشور با اشاره به اینکه همواره فروغ و درخشش و پرچم‌داری در قم مشاهده شده است، گفت: آن سابقه کهن، تاریخ دیرپا و افتخارات وسیع و گسترده در قرن اخیر در قم جمع شد و با انقلاب اسلامی به اوج شکوه رسید. این امانت اکنون در دست ماست و هر اقدام کوچک و بزرگ ما می‌تواند در پیشرفت و درخشش فزون‌تر این امانت و یا خدای ناکرده در افول و خاموشی آن اثر بگذارد.
مدیر حوزه‌های علمیه خاطرنشان کرد: این امانت، شامل یک تاریخ بزرگ، میراث عظیم و هزاران هزار استعدادی است که در اینجا جمع شده و نیز میلیون‌ها انتظار و امیدی است که در ایران و جهان به آن دوخته شده است.
قم؛ مولد نظریه و عمل انقلاب اسلامی
اعرافی با اشاره به اینکه نام قم در همه عالم بلند و مورد توجه بوده و حتی برای دشمنان نیز نام بزرگی است، گفت: نام قم در گوشه و کنار عالم با انقلاب اسلامی گره خورده است، چون هم مولد نظریه و عمل انقلاب اسلامی است و هم در امتداد آن اثر می‌گذارد و از آن اثر می‌پذیرد. این امانت کوچکی نیست.
وی عنوان کرد: حوزه علمیه قم همیشه جایگاه معارف و اندیشه الهی و دینی بوده و نهادی است که در عصر اخیر پایگاه انقلاب اسلامی و مولد نظر و عمل انقلاب اسلامی شده است و همه نظام و انقلاب و معارف اهل‌بیت(ع) و اندیشه الهی در جهان به آن گره خورده است. ادای این امانت آدم‌های بزرگ و کمر همت بسته می‌خواهد.
اعرافی تاکید کرد: صاحبان این امانت، خداوند، رسول خدا، اولیای الهی، حضرت ولیعصر (عج)، هزاران هزار عالم و فقیه و محدث و مفسر بزرگ دینی که یا در این سرزمین دفن شدند و یا از این سرزمین برخاستند، حضرت فاطمه معصومه (س) و شهدای عالیقدر هستند.
مدیر حوزه های علمیه افزود: همه ما که به توان و تناسب کار خود گوشه‌ای از بار این امانت الهی را بر دوش گرفته‌ایم، باید در آغازین روزهای ماه رمضان و روزهای پایانی سال، پیمان ببندیم که بر سر عهد خود ایستاده‌ایم و آماده سربازی و تلاش و امانت‌داری هستیم.
بخشی از دستاوردهای حوزه علمیه قم
اعرافی در ادامه به دستاوردهای حوزه علمیه قم بویژه حوزه متأخر قم اشاره کرد: ۱- این حوزه یک رویکرد جامع تمدنی از اسلام را مطرح و به دنیا عرضه کرد. ۲- این حوزه از پوسته و لاک خود درآمد و با همه ایران و جهان سخن گفت. ۳- سیاست‌ورزی درست اسلامی را زنده کرد، در حالی که این‌طور نبود. ۴- اقامه دین و حکمرانی دینی و اسلامی را به مثابه یک نظریه مهم عرضه کرد و به منصه عمل درآورد. ۵- مرزهای علوم اسلامی در این حوزه گسترش بی‌مانندی پیدا کرد. ۶- مرزهای جغرافیای حوزه و روحانیت را با یک نگاه جدید بین‌المللی در جهان گسترش داد. ۷- پشتوانه یک نظام اسلامی در همه قوانین و مقررات آن شد. ۸- در مصاف گفتگو و تعامل و رویارویی با رقیبان و معاندان و جریان‌های مختلف فکری دنیا قرار گرفت و ۹- تجربه‌های گوناگون دنیای جدید را در حوزه علم و اندیشه اسلامی به کار گرفت.
برخی از چالش‌های پیش روی حوزه علمیه قم
اعرافی ادامه داد: حوزه علمیه قم در کنار این دستاوردها و دامنه وسیع و شعاع گسترده‌ای که پیدا کرد، به دلایل طبیعی و غیرطبیعی در معرض نگرانی‌هایی نیز قرار گرفته است از جمله اینکه حوزه قم با تمام مسائل و کمبودهایش باید پاسخ جهانی که هیچگاه این‌چنین نبوده است را بدهد. از طرفی نیز کاری کرده که همه روی آن حساس‌اند. این عرصه‌های گشوده و نیازهای بی‌پایان و پرسش‌هایی که کران تا کران عالم را گرفته، در رویاروی حوزه علمیه است، بنابراین حوزه علمیه قم را به جایی رساندن که از این چالش‌ها بگذرد، کار دشواری است.
وی با اشاره به مسئولیت جدید حجت‌الاسلام والمسلمین ملکی بر این نکته تاکید کرد که باید در دوره جدید با نگاه و رویکرد قوی‌تر همراه با همراهی بیشتر ستاد و فعالیت‌های قوی‌تر و نمایان‌تر مسئولین تلاش کرد تا به اهداف کلان مورد نظر دست یافت.
برنامه‌ها و اقدامات حوزه در دوره جدید
مدیر حوزه‌های علمیه در پایان به رئوس چند اقدام لازم از جمله «ساماندهی و ارتقای سطوح عالی و درس‌های خارج به مثابه ستون فقرات، قلب تپنده و کانون محوری حوزه علمیه قم»، «بازسازی و اجرای طرح هدایت علمی برای صیانت از سنن حوزه و رشد طلاب»، «ارتقای مدارس خوابگاهی به کانون‌های علمی تربیتی»، «بازسازی مدرسه فیضیه و دارالشفا و مدارس دیگر قم»، «تهیه فضاهای جدید مورد نیاز»، «راه‌اندازی دوره دوم درس‌های خارج در نجاح»، «پوشش همه درس‌های آزاد حوزه در قالب نجاح»، «تمرکز بر هوش مصنوعی و مزایا و مخاطرات آن»، «ارتقای پایان‌نامه‌ها و رشد بیشتر کیفی آنها»، «ارتقای امتحانات شفاهی و مصاحبه‌ها»، «طرح هدفمندی و بهره‌گیری از آن در همه عرصه‌های مرتبط»، «اهتمام به فقه معاصر از دوره تمهیدیه تا دروس خارج»، «ارتقای ادبیات در مدارس»، «رسیدگی به امور معیشتی طلاب و اساتید» و «توجه ویژه به نخبگان و استعدادهای برتر» تاکید کرد.
۲۹۲۱۹
